Infekcje dróg moczowych

Infekcje dróg moczowych – górnych (nerki, moczowody) i dolnych (pęcherz moczowy, cewka moczowa) – są częstym problemem zarówno u psów, jak i u kotów. Ich rozpoznanie i leczenie może być kłopotliwe.

Organizm, w obronie przed kolonizacją dróg moczowych przez organizmy patogenne, zaopatrzony jest w kilka mechanizmów obronnych.

Mechanizmy obronne

Mechaniczne opróżnienie pęcherza moczowego, prowadzące między innymi do „wypłukiwania” patogenów w czasie mikcji, jest jedną z najskuteczniejszych metod obrony. Jej efektywność uzależniona jest od częstotliwości oddawanego moczu i jego ilości. Każde zaburzenie prowadzące do zalegania moczu (przy prawidłowej mikcji zawsze zostaje niewielka ilość moczu) sprzyja rozwojowi patogenów. Atonia pęcherza moczowego, zwężenie lub niedrożność cewki moczowej, długie wstrzymywanie moczu (np. u psów rzadko wyprowadzanych na spacer, otyłych, kastrowanych kotów) i inne sytuacje prowadzące do niezupełnego opróżnienia pęcherza lub stanowiące przeszkodę zmieniającą ciśnienie i przebieg strumienia moczu w cewce moczowej, sprzyjając infekcjom.

Przemieszczenie bakterii wzdłuż dróg moczowych jest hamowane dzięki anatomicznym uwarunkowaniom. Istotną barierę stanowią zwieracze cewki moczowej, perystaltyczny ruch cewki moczowej samców psów, zastawki u ujścia moczowodów i ich niewielki kąt nachylenia względem ściany pęcherza moczowego. Zarówno anomalie anatomiczne (np. nieprawidłowa budowa cewki moczowej, przemieszczenie moczowodów), zaburzenia fizjologii (zaburzenia unerwienia zwieraczy cewki), jak i niekiedy postępowanie lekarskie (np. cofnięcie się moczu do moczowodów w czasie ściśnięcia pęcherza moczowego w celu wymuszenia mikcji, cewnikowania) mogą przyczynić się do rozprzestrzenienia się patogenów (1, 2).

Błona śluzowa pęcherza moczowego wyściełana jest warstwą mukopolisacharydów (glikozaminoglikanów – GAG) stanowiących bakteriobójczą warstwę ochronną, która utrudnia adhezję bakterii. Zarówno GAG, jak i fizjologicznie złuszczają...