Choroby pęcherzowe u psów – opis przypadku pęcherzycy zwykłej

Pęcherzyca bujająca (pemphigus vegetans) występuje bardzo rzadko u psów. W jej przebiegu organizm wytwarza przeciwciała IgG przeciwko desmogleinie 3 i desmogleinie 1. Wyróżniamy dwa rodzaje: Hallopeau i Neumanna. Zmiany zwykle lokalizują się w okolicach wyprzeniowych. Histopatologicznie są to krosty w naskórku wypełnione eozynofilami i neutrofilami. Początkowe objawy są bardzo podobne do tych występujących w innych rodzajach pęcherzyc. Następnie wykwity zaczynają pokrywać się strupami, rozprzestrzeniają się i sączy się z nich płyn surowiczy. Zmiany te przypominają zmiany nowotworowe. Przerośnięte ogniska brodawkowate lokalizują się w okolicach otworów naturalnych ciała, fałdów skóry i zgięć stawów. W celu zróżnicowania należy wykonać badanie histopatologiczne. Rokowania w przypadku pęcherzycy typu Neumanna są niepomyślne. W typie Hallopeau często następuje remisja.

Pęcherzyca rumieniowata (pemphigus erythematosus) przypomina pęcherzycę liściastą. Jest bardzo rzadką chorobą. Wykwity lokalizują się na twarzy, małżowinach usznych oraz w okolicy oczu. Zmiany na płytce nosowej mogą się odbarwiać. Świąd może być dodatkowym objawem. W celu potwierdzenia diagnozy należy wykonać badanie histopatologiczne. W materiale biopsyjnym zauważymy krosty wypełnione eozynofilami, neutrofilami i akantocytami. Krosty lokalizują się w warstwie podrogowej. W badaniu immunofluorescencyjnym przeciwciała stwierdza się w błonie podstawnej i naskórku. Leczenie przynosi dobre efekty.

Pęcherzyca zwykła (pemphigus vulgaris) jest chorobą skóry i błon śluzowych. Jest poważną, często nawet śmiertelną chorobą pęcherzowo-pęcherzykową. Należy do jednej z najrzadszych chorób autoimmunologicznych u psów. Wykazuje najcięższy przebieg ze wszystkich chorób tej grupy. Organizm zaczyna wytwarzać autoprzeciwciała IgG przeciwko antygenom w obrębie połączeń skórno-naskórkowych. Autoprzeciwciała łączą się z plakiną i desmogleiną 3 (dsg3). W niektórych przypadkach również z desmogleiną 1 (dsg1). Dochodzi do oddzielenia keratynocytów od siebie, rozwarstwienia desmosomów i akantolizy. Charakterystyczną zmianą w obrazie mikroskopowym preparatu histopatologicznego jest poszerzenie przestrzeni międzykomórkowych keratynocytów i powstawanie szczelin. Utrata spójności prowadzi do powstawania pęcherzy.

W badaniu immunofluorescencyjnym przeprowadzonym na psach z pęcherzycą zwykłą w 89% stwierdzono obecność przeciwciał IgG związanych z błoną keratynocytów. Powstające pęcherze są nietrwałe i wraz z rozwojem choroby pękają, powodując tworzenie się owrzodzeń i nadżerek na skórze i błonach śluzowych, głównie w obrębie pachwin, pach oraz w jamie ustnej i odbycie. Zmiany pojawiają się również w obrębie połączeń skórno-śluzówkowych, m.in. na wargach, nozdrzach, powiekach i łożysku pazura. Jest to cecha różnicująca pęcherzycę zwykłą z pęcherzycą liściastą. Dochodzi do silnego złuszczania naskórka.

W większości przypadków otrzymujemy pozytywny wynik testu Nikolskiego przeprowadzanego na obrzeżach pozostałości po pęcherzyku. Polega on na spełzaniu naskórka w wyniku potarcia skóry. Wykwity zlokalizowane w łożysku pazura mogą spowodować rozwój zanokcicy i wypadnięcie pazura. Powstające wykwity mogą być bolesne, szczególnie na nosie, napletku, odbycie i sromie. U większości psów pierwsze zmiany chorobowe rozwijają się w jamie ustnej. Ta predyspozycja może mieć związek z występowaniem mniejszej liczby desmosomów w błonie śluzowej niż w naskórku.

Oprócz zmian skórnych pojawiają się objawy ogólne. Często pojawiają się: gorączka, brak apetytu, utrata wagi, anoreksja, nieprzyjemny zapach z jamy ustnej, intensywny ślinotok i osowiałość. Nie stwierdzono predyspozycji rasowych, płciowych i wiekowych. Rozpoznanie różnicowe obejmuje: pemfigoid pęcherzowy, nowotwory skóry, zespół Stevensa-Johansona, układowy toczeń rumieniowaty oraz pęcherzowe oddzielanie się naskórka.