Badanie układu moczowego psów i kotów

Diagnostyka obrazowa

Badanie radiologiczne często nie wykazuje charakterystycznych objawów choroby nerek czy moczowodów, ale pozwala ocenić ich liczbę, wielkość, położenie i kształt, które porównuje się z prawidłowym obrazem narządu. W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji wykonuje się badania kontrastowe. Moczowody prawidłowo są niewidoczne w podstawowym badaniu radiologicznym i badaniu ultrasonograficznym. Ich zarys zostaje uwidoczniony po dożylnym podaniu środka cieniującego. Pęcherz moczowy jest niewidoczny na zdjęciach przeglądowych, gdy jest pusty, a także w przypadkach obecności płynu w jamie brzusznej, niedostatecznego kontrastu, pęknięcia lub przemieszczenia związanego z przepukliną. Również cewka moczowa w warunkach prawidłowych nie jest widoczna na zdjęciach rentgenowskich. Z tego też względu dużo lepszym badaniem obrazowym układu moczowego jest ultrasonografia, która w porównaniu z rentgenodiagnostyką jest bardziej czułą metodą badawczą.

Cewnikowanie

W diagnostyce chorób układu moczowego bardzo przydatne jest cewnikowanie. Polega ono na wprowadzeniu cewnika do dróg moczowych celem pobrania moczu do badania ogólnego, cytologicznego bądź posiewu, monitorowania tempa wytwarzania moczu, podania radiograficznego środka cieniującego, oceny światła cewki moczowej pod kątem występowania kamieni, zmian guzowatych i zwężeń, zlikwidowania morfologicznej lub czynnościowej niedrożności cewki moczowej. Poza tym cewniki zakładane są często przed zabiegami związanymi z układem moczowym i nierzadko pozostawiane na parę dni. Z tego też względu cewniki różnią się elastycznością i rodzajem materiału, z którego są wykonane. Cewnikowanie jednorazowe może odbywać się za pomocą sztywnego cewnika, natomiast pozostawienie cewnika na parę dni w drogach moczowych wymaga użycia produktu bardziej elastycznego i giętkiego, który w mniejszym zakresie podrażnia drogi moczowe.

Cewnikowanie psów samców nie przysparza większych problemów i możliwe jest bez jakiegokolwiek uspokojenia farmakologicznego. Końcówkę cewnika pokrywa się żelem z lignokainą i po wynicowaniu prącia wprowadza do dróg moczowych. W przypadku suk konieczne jest użycie rozwieracza w celu lepszego uwidocznienia cewki moczowej. Natomiast koty cewnikowane są praktycznie zawsze w znieczuleniu ogólnym, które często, szczególnie u kocurów z kamicą, wspomagane jest znieczuleniem nadoponowym. U kocurów zamiast cewnika można użyć także wenflonu.

Procedura badania układu moczowego nie różni się od sposobów badania innych układów ciała. Wymaga przeprowadzenia dokładnego wywiadu oraz badań podstawowych, a następnie uzupełniających. Należy pamiętać, że warto zawsze wykonać cały zakres zalecanych badań ze względu na obecność objawów występujących w kilku jednostkach chorobowych.

dr n. wet. Natalia Dąbrowska
Katedra i Klinika Chirurgii
Wydziału Medycyny Weterynaryjnej
Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu