Aktualne informacje na temat patogenezy, rozpoznawania i leczenia atopowego zapalenia skóry. Co nowego wiemy o atopii u psów?

Patogeneza

Klasyczna definicja atopowego zapalenia skóry opisuje chorobę jako genetyczną predyspozycję do rozwoju zapalnej i świądowej alergicznej choroby skóry, o typowych objawach klinicznych, która związana jest z wytwarzaniem przeciwciał w stosunku do powszechnie występujących alergenów środowiskowych (12). Definicja ta wskazuje na dwa najistotniejsze elementy choroby, to jest na predyspozycję genetyczną oraz na rozwój IgE-zależnej od alergii. Patogeneza choroby okazuje się jednak znacznie bardziej złożona, a rola samej nadwrażliwości w rozwoju choroby jest mniejsza, niż wcześniej uważano.

Warto nadmienić, że poza klasycznym atopowym zapaleniem skóry występuje również choroba określana w literaturze anglojęzycznej jako atopic-like dermatitis, co można by tłumaczyć jako choroba podobna do atopii (12). Choroba ta charakteryzuje się identycznymi objawami klinicznymi, jak klasyczne atopowe zapalenie skóry, ale w jej przebiegu nie dochodzi do podniesienia mian specyficznych przeciwciał w stosunku do alergenów środowiskowych. W medycynie tego typu choroba określana jest jako wewnątrzpochodne atopowe zapalenie skóry (ang. Intrinsic Atopic Dermatatis) (30). Niestety niejasne pozostaje, czy brak podniesienia poziomu mian przeciwciał specyficznych nie jest związany np. z niedoskonałościami metod analitycznych, jakimi się posługujemy, uczuleniem na rzadko występujące alergeny, autoantygeny, alergeny bakteryjne lub alergeny pokarmowe (8, 28).

W ostatnich latach wiele badań skupia się na zaburzeniach dotyczących funkcji i struktury bariery skórnej. Teoria, w której dominującą rolę w rozwoju atopowego zapalenia skóry przypisuje się IgE-zależnej nadwrażliwości, określana jest jako inside-outside theory (31). W związku z wykryciem u atopików różnych zaburzeń związanych z barierą skórną powstała teoria odmienna – outside-inside theory, w której to za najistotniejsze w rozwoju choroby uważa się zaburzenia w strukturze i funkcji bariery skórnej. Obecny pogląd na te...