Rak płaskonabłonkowy w najczęstszych lokalizacjach u koni

Diagnostyka szczegółowa i terapia chorób nowotworowych koni stanowi coraz istotniejszy element praktyki lekarsko-weterynaryjnej. Wynika to przede wszystkim z faktu, że okres życia koni wydłużył się, oraz z rosnącego zaangażowania ich właścicieli, gotowych poświęcić środki pieniężne oraz czas dla dobra swoich zwierząt. Na całym świecie około 5% koni cierpi na rozmaite choroby nowotworowe (2), z czego 80% rozwija się w obrębie skóry (1), a 30% to nowotwory złośliwe (3). Rak płaskonabłonkowy (ang. squamos cell carcinoma, SCC) jest jednym z najczęściej występujących u koni i stanowi około 7-31% wszystkich zmian nowotworowych (w zależności od publikacji), co plasuje go na drugim lub trzecim miejscu po sarkoidach oraz czerniaku (3, 4).

Rak płaskonabłonkowy wywodzi się z komórek nabłonkowych, toteż spośród wszystkich chorób nowotworowych koni może obejmować największą liczbę różnorodnych struktur anatomicznych. Miejscami predysponowanymi do powstawania zmian pierwotnych są: oczy i ich okoliczne struktury, skóra, zwłaszcza w rejonie twarzoczaszki, uszu bądź krocza, prącie lub srom i łechtaczka, żołądek oraz pozostałe części układu pokarmowego, ale również nabłonki układu moczowego i oddechowego (5).

Obraz raka płaskonabłonkowego u koni może różnić się zasadniczo nie tylko w zależności od miejsca występowania, ale także pomiędzy poszczególnymi osobnikami. Z klinicznego punktu widzenia można wyróżnić trzy główne postaci choroby: rozrostową, którą cechuje proliferacyjny rozwój nowotworu, wrzodziejącą/destrukcyjną, która powoduje utratę tkanki, jej nadżerki i owrzodzenia oraz mieszaną obu tych form (24). Rak płaskonabłonkowy jest nowotworem o umiarkowanej złośliwości, zdarza się jednak, że daje przerzuty – zwykle w okolicznych węzłach chłonnych, ale spotykane są również zmiany odległe. Z tego powodu w przypadku podejrzenia choroby należy określić nie tylko stopień nacieku nowotworu na sąsiednie tkanki, ale również bezwzględnie zbadać okoliczne węzły chłonne w poszuk...