Patologie jajników u bydła mlecznego

Podział patologii jajników

Schorzenia jajników u bydła można podzielić na zaburzenia: rozwojowe, czynnościowe (anestrus) oraz grupę innych patologii, pośród których wyróżnia się takie procesy jak: zapalenie, krwiaki i nowotwory jajnika, torbiele okołojajnikowe, beleczki włóknika, rete ovarii (sieć jajnika) oraz zrosty kieszonki jajnika.

Zaburzenia rozwojowe jajników

Frymartynizm

U bydła frymartynizm zachodzi w przypadku ciąży bliźniaczej różnopłciowej. Pod wpływem hormonów steroidowych męskich, kiedy to w życiu płodowym dochodzi do połączenia się naczyń krwionośnych rozwijających się płodów, androgeny zaburzają rozwój jajników u płodu żeńskiego (1). U dorastającego osobnika jajniki pozostają małe i szczątkowe. Narządy płciowe są słabo rozwinięte, poza wydatną łechtaczką. W tym przypadku badanie kliniczne może być skutecznym narzędziem diagnostycznym frymartynizmu u bydła. Stwierdzenie, że długość pochwy stanowi 1/3 prawidłowej długości tego narządu, może sugerować obecność frymartynizmu (1). Jednak dopiero badania cytogenetyczne pozwalają ostatecznie potwierdzić diagnozę. Szacuje się, że frymartynizm dotyczy 85-92% płodów żeńskich z ciąż różnopłciowych (2).

Hermafrodytyzm

Hermafrodytyzm występuje wtedy, gdy u jednego osobnika obserwuje się zarówno narządy rozrodcze żeńskie, jak i męskie. Wrodzona zmienność anatomiczna układu rozrodczego utrudnia poprawną identyfikację płci. Zwykle u takich osobników obecne są zarówno jądra, jak i jajniki jako całe narządy bądź w postaci szczątkowej.

Hipoplazja i aplazja jajników

Pod pojęciem hipoplazji jajników rozumie się niepełny lub zahamowany ich rozwój, zaś aplazja to całkowity brak gonad. Hipoplazja jajników jest zjawiskiem dość rzadkim (3). Stan ten spowodowany jest zaburzeniem migracji pierwotnych komórek rozrodczych na etapie rozwoju zarodkowego z woreczka żółtkowego do rozwijających się gonad (4). Może dotyczyć jednej lub obu gonad. Takie gonady są małe, nieaktywne. Oocyty i pęcherzyki są prak...