Ograniczenie stosowania antybiotyków w produkcji zwierzęcej – wyzwanie dla lekarzy weterynarii i producentów świń

Wstęp

Od kilkunastu lat Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zwraca uwagę na problem szybkiego narastania oporności bakterii na antybiotyki. Organizacja ta zalicza lekooporność szczepów bakteryjnych do największych współczesnych zagrożeń zdrowia dla ludzi. Z kolei według Europejskiej Agencji ds. Leków (EMA) i Europejskiego Centrum ds. Profilaktyki i Kontroli Chorób (ECDC) w krajach Unii Europejskiej, w ostatnich latach z powodu zakażeń wywołanych przez oporne na antybiotyki bakterie umiera co najmniej 25 000 osób rocznie. Przewiduje się, że w roku 2050 zgony z powodu lekooporności bakterii chorobotwórczych dla ludzi będą drugą, po nowotworach, przyczyną ich śmierci.

W Unii Europejskiej, w tym w Polsce, o konieczności istotnego ograniczenia wykorzystywania antybiotyków w produkcji zwierzęcej mówi się od wielu lat. Dyskusje na ten temat są następstwem promowanej przez WHO i OIE koncepcji One Health (jedno zdrowie). Koncepcja ta wskazuje, że zdrowie ludzi jest powiązane ze zdrowiem zwierząt i odwrotnie. Wiąże się to m.in. z koniecznością ograniczenia stosowania antybiotyków u zwierząt w aspekcie ochrony zdrowia ludzi, w tym przede wszystkim zmniejszenia tempa narastania lekooporności.

Pozytywne efekty dyskusji i decyzji dotyczących ograniczenia stosowania antybiotyków wyraźnie zauważa się w krajach UE charakteryzujących się, jak się wydaje, wyższym poziomem świadomości i ogólnego wykształcenia. Przykładowo, Holendrzy w okresie ostatnich 10 lat ograniczyli stosowanie antybiotyków u zwierząt o 60%, zaś w Wielkiej Brytanii, Niemczech czy w Belgii zmniejszono w tym czasie wykorzystywanie chemioterapeutyków o 50%.

Niestety, w Polsce wg danych z raportu ESVAC zużycie antybiotyków nie ulega redukcji. Według najnowszego raportu tej organizacji w 2017 roku wykorzystywanie antybiotyków u zwierząt wzrosło o 30%/PCU w stosunku do roku 2016. Co gorsza, w Polsce stosunkowo duże jest zużycie antybiotyków o znaczeniu strategicznym dla zdrowia ludzi tzw. HP-CIAS (ang. H...