Zaburzenia gospodarki fosforowej u psów i kotów w stanach chorobowych

Fosfor jest niezbędnym składnikiem mineralnym biorącym udział w większości, jeśli nie we wszystkich procesach metabolicznych zachodzących w organizmie: metabolizmie energetycznym (hydroliza ATP do ADP stanowi podstawę procesów energetycznych), prawidłowym tworzeniu i utrzymaniu funkcji kości i zębów, równowadze osmotycznej i kwasowo-zasadowej wszystkich płynów ustrojowych, transporcie elektrolitów i aktywności wielu enzymów, a będąc składnikiem kwasów nukleinowych, wpływa na wszystkie funkcje życiowe. Organizm kontroluje zewnątrzkomórkowe stężenie fosforu (w różnych postaciach) głównie poprzez regulację wydalania wraz z moczem, ale także poprzez regulację wchłaniania w przewodzie pokarmowym i wbudowywania/zabierania ze źródeł takich jak kości i inne tkanki.

Pula fosforu w ustroju wynosi około 1% masy ciała, a około 85% tego pierwiastka zlokalizowana jest w zębach i szkielecie – jako fosforan wapnia, 6% fosforu znajduje się w mięśniach, natomiast około 9% w pozostałych tkankach lub narządach. Szacunkowo 14% fosforu jest zawarte w płynach wewnątrzkomórkowych, a zaledwie 1% w płynie pozakomórkowym. I to właśnie stężenie fosforu w płynie zewnątrzkomórkowym oprócz tego, że stanowi rezerwę w homeostazie organizmu, jest podstawowym czynnikiem, którego zaburzenie jest szczególnie istotne w stanach patologicznych związanych m.in. z funkcjonowaniem nerek. Dochodzi wtedy do zwiększenia stężenia fosforu w osoczu i towarzyszącego temu niedoborowi fosforu w pozostałych przestrzeniach organizmu, co wpływa na dysfunkcję poszczególnych organów.

Metabolizm fosforu oraz wpływ różnych czynników

Fosfor wchłaniany jest w jelicie cienkim poprzez dwa mechanizmy – aktywne wchłanianie zależne od jonów sodu oraz zależną od różnic stężenia dyfuzję międzykomórkową. Aktywna absorpcja fosforu jest regulowana w zależności od potrzeb zwierzęcia i różnych czynników regulujących, podczas gdy dyfuzja międzykomórkowa jest w większym stopniu zależna od ilości fosforu pobranego wraz z die...