Podstawy badania ultrasonograficznego jamy ciała ptaków

Zjawisko ukrywania objawów (ang. masking phenomenon) oraz anatomia ptaków wybitnie utrudniają ocenę narządów wewnętrznych podczas badania fizykalnego. Dlatego diagnozowanie ptasich chorób wymaga często badań dodatkowych. Obok diagnostyki laboratoryjnej najwięcej informacji dostarczają badania obrazowe, wśród których prym wiedzie klasyczna radiografia. Obecnie w diagnostyce ptasich pacjentów badanie radiologiczne jest typowym badaniem dodatkowym i coraz częściej jest wykorzystywane jako rutynowy element postępowania diagnostycznego.

W przeciwieństwie do medycyny ssaków, badanie ultrasonograficzne ptaków cieszy się znacznie mniejszą popularnością, co wynika z licznych ograniczeń tej metody, wynikających z anatomii ptaków, jak i kwestii technicznych. Jednak w niektórych przypadkach ultrasonografia jamy ciała ptaków może okazać się nie tylko przydatna, ale i niezbędna. W artykule przedstawiono: technikę badania struktur jamy ciała ptaków, wskazania, możliwości oraz ograniczenia tej metody obrazowania.

Ograniczenia

Wykorzystanie badania ultrasonograficznego w ocenie narządów wewnętrznych u ptaków wymaga znajomości jego ograniczeń. Głównym utrudnieniem jest obecność worków powietrznych (łac. sacci aerophori) (4-6). Są to ograniczone cienkimi, błoniastymi ścianami powietrzne przestrzenie, które wypełniają jamę ciała. U niektórych gatunków ptaków osiągają również okolice obręczy kończyny piersiowej, szyi i głowy.

Worki powietrzne nie biorą bezpośrednio udziału w procesie wymiany gazowej, są za to odpowiedzialne m.in. za niezwykle wydajną wentylację, nazywaną potocznie podwójnym oddychaniem. Pełnią poza tym szereg innych funkcji, takich jak regulacja ciepłoty, ustalanie położenia środka ciężkości podczas lotu czy redukcja masy ciała (11). Rozmiary oraz topograficzna lokalizacja worków powietrznych są zmienne gatunkowo.

Przyjmuje się, że w rozwoju embrionalnym ptaków rozwija się sześć par pierwotnych worków powietrznych. Niektóre z nich zanikają bądź łą...