Zaburzenia układu endokrynnego w stresie
Hormony syntetyzowane są zarówno w gruczołach endokrynnych (układ hierarchiczny), jak i w wyspecjalizowanych komórkach w wielu narządach (układ rozsiany). Aktywność układu endokrynnego jest ściśle związana z układem nerwowym, zarówno centralnym, jak i obwodowym, oraz układem immunologicznym. Dlatego też coraz częściej używa się określenia „układ neuroimmunoendokrynny”, które wskazuje na interakcję trzech układów, będącą kluczowym elementem homeostazy ustroju. Nieprawidłowa aktywność nawet jednego z tych elementów może doprowadzić do ogólnoustrojowego zaburzenia metabolizmu (4, 13, 16), wzrostu, rozwoju (6) oraz funkcji rozrodczych. Działanie czynników stresotwórczych zaburza prawidłowe funkcjonowanie tej triady i powoduje reakcję stresową manifestowaną zmianą aktywności neurotransmiterów, hormonów i cytokin w całym organizmie. Długotrwałe działanie czynników stresotwórczych może doprowadzić do ogólnoustrojowych zaburzeń ze szczególnym uwzględnieniem układu endokrynnego.
Dlatego też celem tej publikacji jest przedstawienie najnowszych poglądów na rolę czynników stresotwórczych w wywołaniu zaburzeń aktywności układu endokrynnego u zwierząt.
Rola układu endokrynnego
Główną rolą układu endokrynnego jest utrzymanie równowagi wewnętrznej dzięki:
regulacji procesów metabolicznych w tkankach i komórkach;regulacji przepuszczalności błon komórkowych przez wpływ na rodzaj transportowanych substancji do cytoplazmy;synchronizacji poszczególnych etapów aktywności na poziomie narządowym, np. w: sercu, nerkach, tkance tłuszczowej;regulacji wszystkich procesów fizjologicznych – między innymi: oddychania, krążenia, odporności, rozrodu, wzrostu i rozwoju;kierowaniu procesami: linienia, metamorfozy, zmiany upierzenia, okrywy włosowej u wielu gatunków zwierząt.
Osie endokrynne
W hierarchicznym układzie endokrynnym występują trzy poziomy regulacyjne nazywane osiami endokrynnymi (13). W osi podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowej (PPT) głównymi hormonami są wydzielan...
Dostęp ograniczony.
Pełen dostęp do artykułu tylko dla zalogowanych użytkowników z wykupioną prenumeratą.
zaloguj sięlub
zarejestruj sięMogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2608 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Ogólnopolski Dzień Koni
Koń od setek lat zajmował stałe miejsce w polskim krajobrazie, w polskim życiu, i w polskiej symbolice narodowej. Stanowił również symbol bogactwa, bowiem nie każdego było na niego stać. Zwierzęta te przez długi czas były popularnymi zwierzętami pociągowymi, pełniły też funkcje transportowe czy pracowały w gospodarstwach. Rozwój techniki zmienił jednak nieco rolę koni, we współczesnym […]
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Obserwacje epizootiologiczne oraz wyniki badań klinicznych, anatomopatologicznych i laboratoryjnych prowadzonych w chlewniach średnio- i wielkotowarowych, w których stwierdzano nagłe zachorowania – z ostrymi objawami ze strony układu oddechowego, przede wszystkim wśród warchlaków i tuczników – wskazują, że ich przyczyną dość często bywa pleuropneumonia świń. Czynnikiem etiologicznym tej choroby są drobnoustroje Actinobacillus pleuropneumoniae (App). Cechą charakterystyczną […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Choroby układu oddechowego świń są ważnym problemem zdrowotnym i – w konsekwencji – ekonomicznym w chowie świń. Przyczyny wysunięcia się tej grupy chorób na czoło problemów zdrowotnych to, przede wszystkim, mająca miejsce w Europie około 30 lat temu zmiana systemu chowu świń z drobnotowarowego na średnio- i wielkotowarowy oraz potęgujący się z roku na roku […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Problemy stomatologiczne i wynikające z ich obecności przeszkody w prawidłowym użytkowaniu koni są jedną z częstszych przyczyn interwencji lekarzy weterynarii specjalizujących się w tej dziedzinie. Dowiedziono, że po diagnostyce kulawizn, szczepieniach, diagnostyce i leczeniu chorób układu rozrodczego, badanie przed kupnem/sprzedażą zajmuje najwięcej czasu praktykującym lekarzom weterynarii (1). Ewolucyjna droga od żyjącego we wczesnym Eocenie Hyracotherium […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Czynniki powiązane z użyciem antybiotyku w terapii: Czy wybór antybiotyku opierał się na badaniach klinicznych i dodatkowych (diagnoza, antybiogram)? Sprawdź odpowiedź na pytanie 3. Farmakokinetyka/farmakodynamika wybranego antybiotyku? Koncentracja i czas działania antybiotyku w zakażonej tkance a efektywność w stosunku do czynnika bakteryjnego wywołującego chorobę (spektrum działania antybiotyku, wrażliwość z antybiogramu – odpowiedzi na pytanie 3.). […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]
Wiosną zapisz się do bezpłatnego newslettera!
Bądź na bieżąco z nowościami z branży weterynaryjnej.
