Zaburzenia krzepnięcia u małych zwierząt. Cz. II. Rozpoznawanie zaburzeń hemostazy wtórnej

Hemostaza wtórna to proces polegający na aktywacji czynników krzepnięcia (większość z nich to białka produkowane w wątrobie), który prowadzi do wytworzenia włókien nierozpuszczalnej fibryny, stabilizujących i wzmacniających powstały wcześniej, nietrwały czop płytkowy. Do aktywacji czynników krzepnięcia: II, VII, IX i X niezbędna jest obecność witaminy K (20).

Przyjmuje się, że wewnątrzpochodny szlak krzepnięcia krwi (czynniki: XII, XI, IX, VIII) rozpoczyna się, gdy po uszkodzeniu śródbłonka naczyniowego trombocyty przylgną bezpośrednio do odsłoniętych białek adhezyjnych, głównie kolagenu. Kolagen, kalikreiny i kininogeny osoczowe aktywują czynnik XII. A zatem ten mechanizm odpowiada za krzepnięcie krwi wewnątrz łożyska naczyniowego w wyniku naruszenia ochronnej warstwy śródbłonka naczyniowego. Natomiast szlak zewnątrzpochodny rozpoczyna się od uwolnienia tromboplastyny tkankowej, gilkoproteiny prawidłowo występującej w błonie większości komórek innych niż śródbłonek.

Tromboplastyna tkankowa razem z aktywnym czynnikiem VII aktywują czynniki IX i X.

Po aktywacji tego ostatniego rozpoczyna się szlak wspólny krzepnięcia krwi, prowadzący do powstania nierozpuszczalnej fibryny i stabilnego (utrzymującego się od kilku minut do kilku godzin) czopu hemostatycznego. Szlak zewnątrzpochodny uruchamiany jest np. w przypadku rozlanej martwicy hepatocytów u pacjentów z zapaleniem wątroby, naciekami chłoniaka lub przerzutami nowotworowymi do wątroby.

Wszystkie te procesy prowadzą bowiem do uwolnienia tromboplastyny tkankowej z obumarłej tkanki. Jeśli martwica jest niewielkiego stopnia, koagulopatie mogą mieć charakter podkliniczny, jeśli zaś obejmuje ona rozległe tkanki, wówczas ilość uwolnionej tromboplastyny jest na tyle znacząca, że u zwierzęcia dochodzi do ujawnienia się koagulopatii i wystąpienia poważnego krwotoku (3, 13, 14, 28). Na ryc. 1 przedstawiono uproszczony schemat kaskady krzepnięcia wraz z badaniami pozwalającymi określić aktywność czynników za...