Mgr inż. Ewa Kumiega ‒ diagnostyka laboratoryjna to niezbędny element medycyny weterynaryjnej

Jakie są wskazania do diagnostyki laboratoryjnej u pacjentów klinik weterynaryjnych?

Najczęściej zaleca się aby dorosły pies lub kot miał raz w roku profilaktycznie zbadaną krew ‒ morfologię i podstawowa biochemię krwi. Jednak każdy właściciel powinien najlepiej znać swoje zwierzę i być czujnym na zmianę zachowania lub wyglądu. Kiedy zwierzę w ostatnim czasie straciło na wadze lub przytyło, kiedy stało się apatyczne lub przeciwnie – pobudzone, kiedy straciło apetyt, wymiotuje lub ma biegunki lub kiedy jest jakikolwiek inny symptom niepokojący właściciela lub lekarza, to nic nie stoi na przeszkodzie aby zbadać krew, mocz czy kał i rozwiać wątpliwości.

Czy poziom diagnostyki laboratoryjnej w polskich klinikach weterynaryjnych i na uczelniach jest wysoki czy raczej wymaga on jeszcze wiele pracy?

Polskie uczelnie, jak i niektóre kliniki weterynaryjne dysponują często wysokiej klasy, specjalistycznym sprzętem do wykonywania badań. Na uczelniach wysokiej klasy sprzęt jest potrzebny do wykonywania badań naukowych – tu możemy śmiało konkurować z laboratoriami przyszpitalnymi dla ludzi. Prywatne kliniki natomiast coraz częściej inwestują w nowoczesne analizatory widząc jakie jest zapotrzebowanie na badania. Co nie zmienia faktu, że zawsze można coś poprawić, zawsze można dysponować lepszym sprzętem i lepiej wyszkolonym personelem, ale to dążenie do ideału, który jak wiemy ‒ nie istnieje.

Czy pojawiają się, a może pojawiły w niedalekim czasie innowacje w tej dziedzinie?

Innowacje, które są obecnie testowane to czujniki monitorujące stale stan pacjenta, tj .temperaturę ciała, tętno, liczbę oddechów na minutę. Prowadzone są też badania nad czułymi biomarkerami, które mogą z dużym wyprzedzeniem przewidzieć prawdopodobieństwo zachorowania na różne choroby np. choroby nerek u kotów. Biomarkery to na pewno przyszłość, zarówno w medycynie weterynaryjnej, jak i medycynie człowieka.

Jakiego sprzętu potrzebuje diagnosta laboratoryjny? Co jest niezbędne w gabinecie lekarza weterynarii?

Aby samodzielnie wykonywać podstawowe badania potrzebujemy analizator biochemiczny (do wykonywania niewielkiej liczby badań polecam analizatory oparte na suchej chemii), analizator hematologiczny (np. na początek wystarczy analizator oparty na metodzie impedancji), mikroskop i wirówkę. Jest to niezbędne minimum, ale za to dające nam szerokie możliwości. Dzięki tym kilku sprzętom jesteśmy w stanie samodzielnie wykonać badania krwi, moczu, kału, płynów z jam ciała, wykonać rozmazy mikroskopowe i wiele innych badań.

Czy istnieją przeciwwskazania do wykonywania tego rodzaju badań?

Przeciwskazaniem do wykonania niektórych badań jest nieprzygotowanie pacjenta do pobrania krwi. Należy pamiętać, że wyniki krwi pacjenta który nie jest na czczo, który jest zmęczony fizycznie czy zestresowany mogą być zafałszowane. Są też sytuacje kiedy pacjent jest w ciężkim stanie i nie ma czasu aby czekać na wyniki badań ‒ wtedy lekarz podejmuje decyzje polegając na swojej wiedzy, doświadczeniu i nieraz intuicji.

Czy każdy lekarz weterynarii ma podstawową wiedzę na temat diagnostyki laboratoryjnej, czy raczej należy kształcić się głównie w jej kierunku jako specjalista?

W programie studiów są zajęcia z diagnostyki laboratoryjnej, ale w mojej ocenie za mało jest zajęć praktycznych. Jednak rozumiem, że plan zajęć dla przyszłych lekarzy jest mocno napięty więc trudno oczekiwać dodatkowych zajęć z badań laboratoryjnych zwłaszcza, że nie każdy lekarz będzie w przyszłości samodzielnie wykonywał pracę laboratoryjną.

Kształcić w tym kierunku można się zawsze ‒ niekoniecznie robiąc specjalizację. Chociaż myślę, że jeśli wiążemy swoją przyszłość z wykonywaniem również badań laboratoryjnych to jak najbardziej warto kształcić się w tym kierunku i być specjalistą. A z czasem może patrzenie na erytrocyty przez mikroskop stanie się bardziej fascynujące niż patrzenie na właściciela tychże erytrocytów

Gdzie widzi Pani przyszłość diagnostyki laboratoryjnej w weterynarii?

Patrząc na ogromny rozwój diagnostyki laboratoryjnej, to na pewno stanie się jeszcze bliższa każdemu lekarzowi weterynarii niż jest teraz. Mam również nadzieję na lepsza współpracę pomiędzy lekarzami a pracownikami laboratoriów, gdzie jedni dla drugich będą partnerami pracującymi razem w jednym celu ‒ pomóc zwierzęcemu pacjentowi.

Rozmawiała: Karolina Osys

Ewa Kumiega, Ewa Kumiega, Ewa Kumiega