Wyciągnąć pomocną… łapę – współpraca i wzajemna pomoc u zwierząt. Cz. I

Sąsiedztwo popłaca

Naukowcy Erin R. Siracusa, David R. Wilson, Emily K. Studd, Stan Boutin, Murray M. Humphries, Ben Dantzer, Jeffrey E. Lane, Andrew G. McAdam (North Amercinam red squirrels mitigate costs of territory defence through social plasticity), sprawdzali, jak istotna dla gatunków terytorialnych jest zdolność dostosowywania swojego zachowania do zmian w środowisku w zmniejszeniu konfliktów wewnątrzgatunkowych oraz redukcji kosztów obrony swojego terytorium przed osobnikami zagrażającymi. Obserwacja sosnowiórek czerwonych (łac. Tamiasciurus hudsonicus) pokazała, że na ich zachowania wpływa poziom relacji z otoczeniem. Kiedy zwierzęta dobrze znają swoich sąsiadów, trzykrotnie zmniejszają swoją czujność i związaną z nią wokalizację oraz o prawie ¼ zwiększają swoją obecność w gniazdach. Wiewiórki mieszkające w otoczeniu dobrze znanych sobie osobników spędzają w swoich kryjówkach ok. 45% swojego czasu, natomiast te, w którym zaobserwowano niższy wskaźnik „zaznajomienia” z sąsiadami – tylko 22%. Badania potwierdziły, że długofalowe relacje tego typu są dla nich opłacalne. Osobniki zaopatrzone w kompetencje społeczne, angażujące się w relacje sąsiedzkie, oszczędzają swój czas, który musiałyby spędzać na wyczerpujących aktywnościach związanych z ustalaniem stosunków i rozwiązywaniem konfliktów wewnątrz grupy oraz ciągłym czuwaniem przed zewnętrznym zagrożeniem i wykorzystują go na realizację najważniejszych, z punktu widzenia ich przetrwania, czynnościach (9).

Czysty altruizm czy czysta kalkulacja?

Wychodząc z założenia, że nasze spojrzenie na naturę zwierząt powinno być umocowane w wynikach nauk biomedycznych, nie ma podstaw, aby jednoznacznie stwierdzić, który czynnik ma w kwestii współpracy u zwierząt największe znaczenie i ocenić, czy w gruncie rzeczy wszystko nie sprowadza się do chłodnej kalkulacji zysków i strat. Patrząc nawet na podstawy altruizmu krewniaczego – korzyści czerpią geny, a zysk dla altruisty musi być większy niż potencjalne kos...