Wpływ zaburzeń metabolicznych na procesy poznawcze

Kwasy tłuszczowe

Spośród makroskładników odżywczych duża część literatury naukowej skupia się na wpływie kwasów tłuszczowych na funkcjonowanie komórek nerwowych, a obecnie także na funkcjonowaniu poszczególnych obszarów mózgu. Głównymi wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi (PUFA), które wywierają wpływ na komórki mózgu, są kwas dokozaheksaenowy (DHA) i kwas eikozapentaenowy (EPA). DHA jest kluczowym składnikiem strukturalnym fosfolipidów błonowych w mózgu, który jest odpowiedzialny za integralność, płynność i funkcjonowanie błony komórki nerwowej. EPA jest prekursorem cytokin przeciwzapalnych, inhibitora prostaglandyn, tromboksanów i leukotrienów, który wpływa zarówno na procesy metaboliczne, jak i immunologiczne, w przeciwieństwie do kwasu arachidonowego (AA) należącego do kwasów tłuszczowych z rodziny n-6 i będących prekursorem głównie mediatorów prozapalny. Wykazano, że oprócz działania przeciwzapalnego kwasy tłuszczowe n-3 PUFA modulują neuroendokrynną modulację serotoninergicznej i dopaminergicznej transmisji neuroendokrynnej. Ponadto wykazano, że jednonienasycone kwasy tłuszczowe (MUFA) modulują aktywność mózgu i zachowania związane ze snem, prawdopodobnie poprzez wpływ na metabolizm glukozy.

Białko

Białka i aminokwasy pochodzące z diety poprzez modulację ekspresji neuroprzekaźników i neuromodulatorów wpływają pozytywnie na zdolności poznawcze, jakość i czas trwania snu oraz skracają czas regeneracji po okresie wzmożonych pobudzeń w czasie powstawania potencjałów czynnościowych. Wśród najczęściej badanych aminokwasów egzogennych znajduje się tryptofan, który jest prekursorem bioaktywnych metabolitów, w tym serotoniny i melatoniny.

Glicyna, aminokwas endogenny, może wywierać pozytywny wpływ na zdolność regeneracji mózgu po okresie wzmożonej pracy, wywierając zarówno pobudzający, jak i hamujący wpływ na neurotransmisję za pośrednictwem odpowiednio receptorów glutaminowych i asparaginianowych oraz receptorów glicyny. Z kolei ornityna, endogenn...