Wpływ monotonicznej, niskiej dawki zearalenonu na niedojrzałe płciowo suki. Część I. Karmy i dawka

Przesłankami skłaniającymi do opublikowania pracy przeglądowej na ten temat była potrzeba szukania odpowiedzi na pytania, które nasunęły się nam podczas: realizacji zadań badawczych, współpracy z lekarzami klinicystami zajmującymi się leczeniem psów (41, 42) czy opracowań naukowych własnych dotyczących narażenia zearalenonem (ZEN) u suk (23). Jednym z nich było, czy w przypadku mikotoksyn (substancji niepożądanych, a nie ksenobiotyków) powinno się: (I) analizować stan kliniczny zwierząt (15) pobierających dawki NOAEL (no observable adverse effect level) z racji tego, że organizmy ssaków (24) nauczyły się tolerować te niewielkie monotoniczne dawki podawane przez długi okres (45); (II) wykorzystywać je do własnych potrzeb życiowych (11, 16, 32); (III) a może wykorzystywać je jako czynnik terapeutyczny (34). Czy wobec tego zaistniałe stany zdrowotne zwierząt to mikotoksykozy, czy tylko fakt narażenia organizmów substancjami niepożądanymi?

Suki naszym zdaniem są interesujące, ponieważ są to zwierzęta monogastryczne, lecz filogenetycznie nieprzygotowane do pobierania materiałów paszowych pochodzenia roślinnego mogącego zawierać mikotoksyny, obecne w karmach industrialnych, w których materiałem paszowym są zboża, nie zawsze wolne od mikotoksyn, a w tym i ZEN (6). Czyli są to organizmy bardzo szybko i w sposób jednoznaczny reagujące na obecność ZEN w karmie, nawet w wartościach NOAEL. Z drugiej strony, do chwili obecnej nie potrafimy w sposób skuteczny (całkowicie) pozbywać się substancji niepożądanych, jakimi są mikotoksyny (detoksykacja/destrukcja mikotoksyn) z materiałów roślinnych, (ale czy należy do tego doprowadzać?). Ponadto z przeglądu piśmiennictwa światowego wynika, że badań na sukach jest bardzo mało.

Nie bez znaczenia były opublikowane przez Waters (47) przemyślenia, które stały się przyczynkiem do próby przedstawienia szerszego spojrzenia na problemy stanu zdrowotnego układu rozrodczego suk. Już na wstępie proponujemy postrzeganie problemu starzeni...