Trudne porody u małych gryzoni domowych

Trudne porody

Dystocja jest zaburzeniem naturalnego przebiegu porodu. Czy zdarza się często u małych gryzoni domowych? Raczej nie. Są one fizjologicznie przystosowane do regularnego wydawania na świat dużej liczby potomstwa. Nie oznacza to jednak, że nie zdarza się w ogóle.

W tekstach źródłowych możemy wyczytać, że jest to problem, który relatywnie rzadko zdarza się u szczurów (6-8), natomiast u myszy jest jednym z częstszych problemów spotykanych w niektórych koloniach rozrodowych (6). Nie pokrywa się to z klinicznym doświadczeniem autorki tekstu, która kilka razy miała okazję pomagać szczurzej mamie podczas porodu, nigdy natomiast mysiej. Może to jednak wynikać z dwóch faktów:

• Dystocja jest zjawiskiem mającym różne podłoża, jednym z czynników usposabiającym do niej są czynniki genetyczne. Dlatego myszy laboratoryjne, tak genetycznie podobne, w pewnych liniach mogą mieć powtarzające się problemy.
• W warunkach domowych mysz najczęściej jest zwierzątkiem kupowanym dla dzieci, której zakup nie jest dużym wydatkiem dla rodziny, w odróżnieniu od opieki weterynaryjnej. Żyje krócej od szczura, trudniej też zbudować z nią tak bliską relację, jak z tym drugim gatunkiem. Są to przyczyny, dla których właściciele często nie chcą inwestować w te zwierzęta zbyt dużo pieniędzy. Statystycznie trafiają do gabinetu dużo rzadziej niż szczury, częściej też autorka spotyka się z odmową w przypadku gdy zachodzi konieczność przeprowadzenia jakiejś operacji. To może wpływać na obraz tego, jak naprawdę przedstawia się sytuacja mysich mam potrzebujących pomocy lekarskiej. Problemy przy porodzie, jeśli występują, mogą nie być zauważone przez właścicieli, możliwe też, że czekają oni zbyt długo z udaniem się do lekarza i zwierzę umiera.

U koszatniczek informacji na temat trudnych porodów w literaturze prawie nie ma. Opisywane są jako rzadko zdarzające się (4,10). Jeśli mają miejsce, występują częściej u pierworódek oraz u samic noszących w brzuchach mało liczne, nadmiernie wyrośnięte płody (11).

Dane fizjologiczne

Ciąża u szczura trwa 21-23 dni (średnio 22 dni) (1). Poród odbywa się najczęściej w nocy (1). Kilka godzin przed porodem samica zaczyna wylizywać krocze, można wtedy zaobserwować wypływ przeźroczystej wydzieliny (3). Oznacza to, że poród jest już blisko. U szczura średni czas porodu wynosi 1,5 godziny (rozpiętość: od 55 minut do 3 h 55 minut) (7). Samice rodzą od 1 do 12 młodych (1), ślepych, głuchych i łysych.

U myszy ciąża trwa 19-21 dni (9). Poród może się odbywać nocą lub w ciągu dnia (6). Średni czas porodu wynosi 1-3 godziny. Samice rodzą 6-16 młodych (9). Są one, tak jak w przypadku szczurów, łyse, ślepe i głuche.

U koszatniczki poród jest szybki, trwa zazwyczaj 45 minut (4); trudne porody zdarzają się rzadko (4). Rozpoczyna się zazwyczaj we wczesnych godzinach porannych (10). Samica chodzi w ciąży 87-93 dni (10). Młode rodzą się w pełni owłosione, widać u nich siekacze, oczy otwierają się wkrótce po urodzeniu.

Mimo że statystycznie trudny poród u małych gryzoni nie zdarza się często, jednak gdy wystąpi, stanowi realne zagrożenie dla życia matki i jej nienarodzonych dzieci. Kiedy może wystąpić? Mamy dwie grupy przyczyn – jedna związana z samymi płodami, druga – z organizmem samicy.