Toksyczność ksylitolu u psów

Ksylitol [(CHOH)3(CH2OH)2] (ryc. 1) pod względem budowy chemicznej jest zaliczany do pięciowęglowych alkoholi polihydroksylowych (12). Substancja ta została odkryta w 1891 roku przez niemieckiego uczonego Emila Fishera. W postaci naturalnej związek ten w niewielkich ilościach występuje w elementach włóknistych wielu owoców i warzyw, jak również grzybach i drożdżach. W organizmach ssaków ksylitol powstaje jako produkt pośredni między innymi podczas przemiany L-ksylulozy do D-ksylulozy, a jego dobowa produkcja w organizmie człowieka wynosi 15 gramów (2). Pod względem fizycznym ksylitol jest białą, krystaliczną substancją o słodkim smaku. Jednak w odróżnieniu od innych węglowodanów, takich jak glukoza, fruktoza czy sacharoza, charakteryzuje się on niskim indeksem glikemicznym. 1 gram ksylitolu zawiera 2,4 kalorii (18).

Te właściwości przekładają się na coraz częstsze zastosowanie ksylitolu jako substancji słodzącej w produktach przeznaczonych dla ludzi z zaburzoną przemianą węglowodanów (cukrzyca, zespół metaboliczny, nietolerancja glukozy). Dodatkowo ksylitol u ludzi nie wpływa na wydzielanie insuliny oraz jest transportowany do wnętrza komórek bez udziału insuliny, co powoduje, że może być wykorzystywany jako źródło energii (12, 16, 24). Z innych właściwości tego cukru należy wymienić chociażby korzystny wpływ na procesy fizjologiczne w obrębie jamy ustnej. Ze względu na zdolność do hamowania wzrostu bakterii w obrębie jamy ustnej oraz właściwości do wiązania jonów wapnia ksylitol pozytywnie wpływa na procesy reminalizacji szkliwa, zwiększa wydzielanie śliny oraz redukuje nieprzyjemny zapach z jamy ustnej (1, 17, 22).

Dodatkowo wykazuje on hamujący wpływ na wzrost bakterii z rodzaju Streptococcus pneumoniae oraz Haemophilus influenzae, co zmniejsza ryzyko infekcji w obrębie jamy nosowo-gardłowej (11). Wyżej wymienione właściwości ksylitolu przekładają się na jego częste dodawanie do past do zębów czy gum do żucia (Edgar). Natomiast takie właściwości ksy...