Terapia wybranych specyficznych chorób jąder i najądrzy powodujących zaburzenia płodności u psów samców

Schorzenia jąder i najądrzy prowadzące do zaburzeń płodności psów samców obejmują wady wrodzone (niedorozwój gonad, odcinkową aplazję najądrza, wnętrostwo) oraz dolegliwości nabyte, takie jak: zapalenia septyczne i aseptyczne, skręt jądra, cysty, zwyrodnienia oraz procesy nowotworowe. Za prawidłową płodność psów samców przyjmuje się odpowiednią liczbę ruchliwych, pozbawionych wad morfologicznych plemników, zdolnych do zapłodnienia komórki jajowej, którego następstwem jest ciąża i urodzenie przez samicę zdrowych szczeniąt.

Niepłodność jest natomiast jedynie klinicznym objawem zaburzeń spowodowanych różnymi przyczynami, między innymi wrodzonymi lub nabytymi wadami jąder i najądrzy (14). Celem niniejszego opracowania jest omówienie terapii przyczynowej wybranych chorób jąder i najądrzy w aspekcie zwalczania objawów klinicznych manifestujących się zaburzeniami płodności psów-reproduktorów.

Niedorozwój jąder

(łac. hypoplasia testiculorum)

Niedorozwój jąder ma miejsce wtedy, gdy jedno lub oba jądra u danego osobnika są wyraźnie mniejsze niż jądra samców tej samej rasy. Jest to schorzenie młodych, dojrzałych płciowo psów (13), jądra są wówczas małe i twarde. Wrodzony niedorozwój kanalików nasiennych prowadzi do rozwoju oligospermii lub azoospermii oraz nie zawsze obserwowanego braku popędu płciowego. Rozpoznanie można postawić dopiero u dorosłego psa na podstawie biopsji cienkoigłowej. Leczenie hormonalne jest nieskuteczne (1), dlatego samce dotknięte schorzeniem podlegają wyłączeniu z hodowli ze względu na podejrzenie dziedziczenia anomalii (3).

Wnętrostwo

(łac. cryptorchismus)

Podejrzenie wnętrostwa można postawić u psa już w wieku 8 tygodni, o ile w badaniu palpacyjnym moszny brakuje w niej jąder. Zwykle zstępowanie jąder powinno nastąpić 10-14 dni po porodzie, dość często u niektórych psów trwa to jednak dłużej. Ponieważ u większości psów pierścienie pachwinowe ulegają zamknięciu w ciągu 6 miesięcy od urodzenia, dlatego późniejsze zstąpien...