Suka „odrzucająca” szczenięta

Relacje między matką a jej potomstwem nawiązują się w czasie porodu, ulegając następnie pogłębieniu/modyfikacji przy udziale czynników neurohormonalnych oraz wpływów środowiskowych. Ze strony noworodków wyrażają się one za pośrednictwem odruchów: szukania gruczołów sutkowych, ssania, gromadzenia się przy matce i pozostałych szczeniętach.

Matka ze swojej strony wykazuje zespół aktywności określanych zachowaniem matczynym, którego przejawy warunkują z jednej strony przeżycie noworodków i ich właściwy rozwój fizyczny, a także wpływają na kształtowanie się sfery behawioralnej i powiązań socjalnych. Podczas odchowu szczeniąt okresem krytycznym są pierwsze dni po porodzie, kiedy to z różnych przyczyn dochodzi do największych strat noworodków.

Blisko 90% z nich przypada na czas porodu i następujących po nim 3-4 dni. Część z nich może być skutkiem zaburzonych relacji matka – noworodek lub też warunkować takie zachowania matki, które tylko pozornie mogą uchodzić za patologiczne. Badania przeprowadzone u psów wykazały zróżnicowanie nasilenia niektórych zachowań matczynych pomiędzy poszczególnymi samicami, przy względnie stałych wzorcach indywidualnych (1, 2).

Zdolność do wyrażania zachowań matczynych (instynkt macierzyński) ma zarówno uwarunkowanie wrodzone (genetyczne), jak również wyuczone – zdobyte na podstawie doświadczeń osobniczych i socjalnych. Prawidłowe wzorce zachowań są pogłębiane i utrwalane przez ich stosowanie. Najczęstsze problemy występują zatem u pierwiastek, którym brakuje własnych doświadczeń w tym zakresie.

Zachowania macierzyńskie podlegają między innymi regulacji hormonalnej (9). Istotny jest wpływ oksytocyny, która jest uwalniana najpierw podczas porodu, a następnie przy powtarzanych wielokrotnie aktach ssania.

Ten peptydowy neurohormon produkowany w podwzg...