Rozpoznawanie ciąży u suk i kotek – możliwości i ograniczenia

Badanie kliniczne

Jest to, jak w przypadku każdego postępowania diagnostycznego, podstawowa czynność lekarska. Badanie polega na omacywaniu macicy i jej zawartości przez powłoki brzuszne. Wczesne rozpoznanie ciąży polega na stwierdzeniu obecności ampuł płodowych, stanowiących kuliste rozszerzenia rogów macicy (ryc. 1) w miejscu usytuowania pęcherzyków ciążowych z zarodkami (ryc. 2). U suk ampuły płodowe można wyczuć najwcześniej w dniach 17.-22. po owulacji, a najlepiej są one wyczuwalne w dniach 28.-30.

Trudności diagnostyczne mogą wystąpić u niektórych zwierząt dużych, z silnie napiętymi powłokami brzusznymi, przy jednopłodowości lub mało licznej ciąży zlokalizowanej w przedniej części jamy brzusznej. Palpacja powinna być delikatna, istnieje bowiem zagrożenie uszkodzenia i częściowej utraty ciąży (resorpcji) w wyniku zbyt energicznego lub częstego badania, co podejrzewano np. w hodowli owczarków szetlandzkich, gdzie suki były poddawane palpacji przez właściciela we wczesnej ciąży (8).

Należy pamiętać, że możliwości rozpoznania ciąży badaniem klinicznym zmieniają się wraz z jej zaawansowaniem. Niektórzy autorzy jako termin graniczny podają 35. dzień po pokryciu (18). Później wskutek wzrostu objętości płynu owodniowego dochodzi do wydłużania się pęcherzyków ciążowych (ryc. 3) i zaniku ich charakterystycznego kulistego kształtu oraz konsystencji (ryc. 4).

Badanie palpacyjne przeprowadzone u 474 suk w dniach 26.-35. po pokryciu cechowało się 87-proc. trafnością w zakresie pozytywnej diagnozy ciąży i 73-proc. trafnością w zakresie diagnozy negatywnej, co było następnie weryfikowane porodem lub jego brakiem (2). Na podstawie własnego doświadczenia autora należy podkreślić bardzo wysoką trafność diagnozy klinicznej. Wskazane jest przy tym raczej unikanie terminów skrajnych, czyli przed 25. dniem i po 30. dniu.

Wielkość ampuł płodowych zależy z jednej strony od zaawansowania ciąży, ale w jeszcze większym stopniu od wielkości psa. U małych zwierząt ...