Rozpoznawanie ciąży u suk i kotek – możliwości i ograniczenia

Ciąża u samic zwierząt domowych, jakimi są psy i koty, bywa postrzegana dwojako. U zwierząt kojarzonych planowo w celach hodowlanych jest oczekiwana i poprzedzona niekiedy rozległymi procedurami przygotowawczymi związanymi z organizacją krycia lub unasieniania. Z drugiej strony – ciąża może być niepożądana, po przypadkowym pokryciu, pokryciu przez innego samca niż zaplanowano lub w czasie niedogodnym dla właściciela.

W obu sytuacjach rozpoznanie ciąży daje szansę albo na właściwą pielęgnację samicy, albo wdrożenie postępowania mającego na celu niedopuszczenie do dalszego rozwoju ciąży i do porodu. Metody stosowane u ludzi, takie jak testy wykrywające gonadotropinę kosmówkową (hCG), lub u gatunków poliestralnych (testy progesteronowe lub ukierunkowane na swoiste białka ciążowe) nie mają zastosowania u zwierząt mięsożernych.

W diagnostyce ciąży u psów i kotów wykorzystywane są przede wszystkim następujące metody:

badanie kliniczne – palpacyjne przez powłoki brzuszne, badanie obrazowe – ultrasonograficzne, radiologiczne,testy hormonalne (oznaczenie stężenia relaksyny).

Dla każdej z tych metod kluczowym zagadnieniem jest termin badania, ponieważ tylko zachowanie właściwych przedziałów czasowych daje możliwość postawienia wiarygodnego rozpoznania. Tym niemniej podejmowane są próby jak najwcześniejszej diagnostyki, co powoduje obniżoną trafność diagnozy.

Pierwszym zagadnieniem jest ustalenie potencjalnego początku ciąży, co wpływa na metodykę diagnostyczną. U kotek, u których typowo występuje owulacja prowokowana, zapłodnienia można oczekiwać następnego dnia po pokryciu, które jest stymulatorem przedowulacyjnego wyrzutu LH i owulacji. Natomiast u suk początek ciąży nie musi być związany ściśle z terminem krycia. U tego gatunku przedowulacyjny wyrzut LH występuje na początku rui, co wiąże się z gotowością samicy do kopulacji. Jednak odruch tolerancji (akceptacji samca) niekiedy pojawia się wcześniej lub później bądź nie występuje wcale – u samic z z...