Przecieki zastawkowe i okołozastawkowe u psów

Plastyka jednego lub obu zdeformowanych płatków zastawki mitralnej

Plastyka deformacji płatków zastawki dwudzielnej polega na wycięciu fragmentu płatka zastawki mitralnej. Zabieg zazwyczaj dotyczy płatka tylnego. Preferowane są wycięcia płatka o kształcie trójkątnym lub czworokątnym – kształt wycięcia dobierany jest indywidualnie dla pacjenta. Rzadko wykonywana jest plastyka płatka przedniego lub obu płatków. Ta technika jest najczęściej wykorzystywana, wówczas gdy przyczyną niedomykalności jest zerwana struna ścięgnista (12). Niekiedy wystarczające do uszczelnienia zastawki jest zszycie ze sobą segmentów danego płatka zastawki (ryc. 1).

Rekonstrukcja zerwanych strun ścięgnistych i wydłużanie patologicznie skróconych strun ścięgnistych obejmuje wszywanie sztucznych strun ścięgnistych do jednego lub obu płatków zastawki dwudzielnej. Ten zabieg wykonywany jest w krążeniu pozaustrojowym. Inną, nowszą techniką jest mocowanie sztucznej nici politetrafluoroetylenowej (ePTFE) z dostępu od koniuszka serca. Do wprowadzenia systemu wykonuje się tylko niewielkie nacięcie ściany klatki piersiowej. Ten zabieg wykonywany jest pod kontrolą ultrasonograficzną przy użyciu głowicy przełykowej (4). Sporadycznie wykonywane jest rozszczepienie mięśnia brodawkowego, dzięki czemu możliwa jest rekonstrukcja anatomii zastawki (7).

Łączenie płatków zastawki polega na wykonaniu połączenia płatków zastawki, zwykle za pomocą klipsa. Tym samym płatki zostają trwale zbliżone do siebie „koniec do końca” (ang. edge-to-edge repair), a otwarta zastawka posiada zamiast jednego dużego dwa małe otwory, przez które wpływa krew do lewej komory. Najlepsze efekty uzyskuje się, gdy jednocześnie zostanie wykonana plastyka pierścienia zastawki mitralnej przez jej ściągnięcie szwem od strony wolnej ściany lewej komory (1).

Wszczepianie sztucznej zastawki mitralnej

Metody zastąpienia zniszczonej zastawki sztuczną protezą trudno na razie traktować jako zabiegi częste, a ich skuteczność terapeutyczna jest dyskusyjna. Wielokrotnie uzyskano dobre, krótkoterminowe efekty kliniczne, choć ogólnie należy podkreślić, że zabiegi te obarczone są dużą liczbą powikłań, do zgonu pacjenta włącznie. Lepsze efekty uzyskiwano, gdy proteza zastawki była wykonywana z materiału biologicznego, np. z bydlęcego worka osierdziowego (3), niż przy wykorzystaniu zastawek mechanicznych. Jednak analiza większej liczby pacjentów i obserwacja ich w dłuższym okresie czasu dały wynik rozczarowujący, szczególnie wysokie ryzyko operacyjne towarzyszy psom o niskiej masie ciała (poniżej 10 kg) i tych, u których objawów niewydolności serca trwały dłużej niż 6 miesięcy (7, 17).

Zastawka tętnicy płucnej

Niedomykalność zastawki tętnicy płucnej może być spowodowana u psów zarówno wadą wrodzoną serca (wtedy często towarzyszy zwężeniu zastawki tętnicy płucnej), jak i nabytą, np. pojawia się zawsze po skutecznie wykonanej procedurze balonoplastyki zastawkowego zwężenia tętnicy płucnej (19).

Zastawka trójdzielna

Niedomykalność zastawki trójdzielnej może być spowodowana wrodzoną dysplazją zastawki trójdzielnej, może być wywołane nadciśnieniem płucnym i kardiomiopatią rozstrzeniową (10). Doniesienia dotyczące wszczepienia sztucznej zastawki trójdzielnej u psów są rzadkie i nie napawają optymizmem. Pomimo że większość psów przeżywa zabieg, to większość z nich szybko po nim umiera (2).