Tasiemczyca psów i kotów − wyzwanie diagnostyczne

Gromada tasiemce (Cestoda) należy do typu płazińców (Platyhelminthes), w obrębie której sklasyfikowano 20 rzędów. Spośród blisko 6 tysięcy opisanych do tej pory gatunków wszystkie dorosłe postaci tasiemców pasożytują w jelitach kręgowców. U psów i kotów stwierdza się przedstawicieli dwóch rzędów: tasiemce niższe − Pseudophyllidea (Diphyllobothrium, Spirometra) oraz tasiemce wyższe − Cyclophyllidea (Taenia, Dipylidium, Joyeuxiella, Mesocestoides, Echinococcus). Oba taksony różnią się między sobą: liczbą gatunków, cyklami rozwojowymi, morfologią układu rozrodczego i budową jaj. U wszystkich przedstawicieli Cestoda występuje cykl rozwojowy złożony, który obejmuje dwóch żywicieli pośrednich w przypadku Pseudophyllidea, Joyeuxiella, Mesocestoides i jednego u pozostałych rodzajów Cyclophyllidea. Z tego powodu na inwazję narażone są najbardziej psy i koty swobodnie wychodzące, polujące lub karmione surowym mięsem albo podrobami.

Wyjątkiem jest Dipylidium caninum, którego żywicielami pośrednimi są stawonogi (pchły: Ctenocephalides canis, C. felis lub wszoł Trichodectes canis), a na zarażenie narażone są także zwierzęta żywione wyłącznie karmami komercyjnymi (ryc. 1, 2). Inwazje Diphyllobothrium, Spirometra mają ograniczony zasięg i spotykane są głównie endemicznie na terenach w pobliżu zbiorników słodkowodnych, rzek i ich delt, ponieważ pierwszym żywicielem pośrednim są skorupiaki planktonowe, a drugim ryby, ewentualnie płazy lub gady. O wiele szerszy zakres występowania mają rodzaje Taenia, Dipylidium, Mesocestoides, Echinococcus, co sprawia, że inwazje Cyclophyllidea są dominującymi tasiemczycami wśród psów i kotów. Ciało wszystkich dorosłych tasiemców zbudowane jest z trzech części: skoleksu (scolex), szyjki (collum) i strobili (strobilla), która składa się z pojedynczych członów zwanych proglotydami.

Wewnątrz każdego z członów znajduje się kompletny układ rozrodczy męski i żeński (hermafrodytyzm), a w przypadku części przedstawicieli Cyclophyllidea, jak np...