Parazytozy narządu wzroku zwierząt towarzyszących

Onchocerkoza

Taksonomia/występowanie

Filarioidalne nicienie z rodziny Onchocercidae to pasożyty wielu gatunków kręgowców, stanowią również istotne zagrożenie dla zdrowia ludzi, jak Onchocerca volvulus – czynnik etiologiczny ślepoty rzecznej. Dla zwierząt towarzyszących najważniejszym przedstawicielem rodzaju Onchocerca jest O. lupi – pasożyt psów i innych psowatych (wilki, lisy, jenoty, kojoty), a także w mniejszym stopniu kotów.

W ostatniej dekadzie wzrasta zainteresowanie tą inwazją ze względu na jej potencjał zoonotyczny. Człowiek wydaje się być nietypowym żywicielem, niemniej jednak przypadki odzwierzęcej onchocerkozy ocznej (łącznie 13) potwierdzono w: Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Turcji, Tunezji i Iranie. Zauważono korelację wzrostu przypadków inwazji O. lupi u psów lub wolno żyjących psowatych (lisy, kojoty) z zarażeniami ludzi na danym terenie.

Występowanie ocznej onchocerkozy zwierząt towarzyszących udokumentowano w: Europie, Ameryce Północnej, Afryce i Azji. Obszarami endemicznymi w Europie są Półwysep Iberyjski i Grecja, ale przypadki zachorowań psów odnotowano także w Rumunii, na Węgrzech i w Niemczech.

Morfologia/cykl rozwojowy

Dorosłe osobniki O. lupi to białe nicienie o smukłej budowie. Mierzą od 4 do 12 cm długości. Samce mają 4,3-5 cm długości i 0,1-0,2 mm średnicy, natomiast samice są zwykle dłuższe od samców, mierzą do 16,5 cm. Przedni odcinek ciała jest zaokrąglony. Cechą charakterystyczną w morfologii tych nicieni jest naskórek z równomiernie rozmieszczonymi, pierścieniowymi uwypukleniami. Samice są larworodne, po kopulacji wydalają larwy pierwszego stadium – mikrofilarie, które przedostają się do tkanek podskórnych, zwłaszcza w obrębie głowy, okolic międzyłopatkowych i lędźwiowych u psów. Mikrofilarie są proste, mierzą od 81 do 115 µm i mają tępo zaokrąglony odcinek głowowy, natomiast tylna część kończy się ostro zagiętym ogonem.

W złożonym cyklu życiowym O. lupi typowymi żywicielami ostatecznymi są psowate. Żywi...