Nieprawidłowości i miscellanea w rozmazach krwi

Dokładna ocena dobrze zrobionego i wybarwionego rozmazu może dostarczyć więcej danych niż liczba krwinek policzonych w analizatorze.

Do nieprawidłowości wynikających z patologicznych zmian powstających we krwi jeszcze w organizmie, czyli in vivo, należeć będą: patologiczne kształty erytrocytów, zmiany wielkości, wybarwienia czy zmiany kształtu jąder – zarówno krwinek białych, jak i czerwonych.

Artefakty powstają in vitro, czyli po wydostaniu się krwi poza ustrój, pierwsze pojawić się mogą już w trakcie pobierania krwi – jest to krenacja, czyli obkurczanie krwinek czerwonych. Jej przyczyną jest wtedy pobranie za małej ilości krwi w stosunku do ilości antykoagulantu, mamy wówczas wzrost ciśnienia osmotycznego na zewnątrz krwinek, co powoduje na zasadzie różnicy ciśnień wydostawanie się wody z erytrocytów do osocza.

Krenacja występuje również w za grubym rozmazie, przy zbyt krótkim suszeniu rozmazu czy przy przechowywaniu krwi powyżej 24 godzin przed jego wykonaniem (ryc. 1 i 2, s. 72).

Skrenowane erytrocyty można pomylić z echinocytami, które należą do krwinek patologicznych, ale nie są artefaktami. Pojawiać się one mogą w azotemii, w kłębuszkowym zapaleniu nerek, cukrzycy, po ukąszeniu żmii, w przypadku nowotworów (chłoniak, naczyniakomięsak, guz komórek tucznych oraz rak), w zatruciu doksorubicyną, po transfuzji przechowywanej krwi, przy odwodnieniu erytrocytów, wzroście pH krwi oraz hipofosfatemii (ryc. 3-5, s. 73). Mogą także występować przy braku enzymu błony komórkowej krwinki czerwonej – fosfofruktokinazy. Jest to wada dziedziczna, autosomalna, występująca u angielskich springer spanieli, amerykańskich cocker spanieli, płochaczy niemieckich, whippetów, a także mieszańców, powodująca u nich przewlekłe niedokrwistości hemolityczne (1-3, 5).

Artefakty pojawiają się również z powodu złego wykonania rozmazu krwi – erytrocyty w prawidłowo wykonanym powinny leżeć w jednej warstwie, z równomiernie rozmieszczonymi w „polu widzenia” leukocytami. W gr...