Nieodwzajemniona fascynacja – dlaczego glikokortykosteroidy w stanach nagłych nie zawsze spełniają nasze oczekiwania?
Dlaczego sięgamy po glikokortykosteroidy?
Glikokortykosteroidy endogenne, wytwarzane w korze nadnerczy, są kluczowym składnikiem adaptacyjnej odpowiedzi neurohormonalnej na stres rozumiany jako nagłe zaburzenie hemostazy organizmu, takie jak: ostre zapalenie, krwotok czy uraz. Pełnią one szereg bardzo istotnych funkcji, z których najważniejsze przedstawiono w tab. 1. Niedobór glikokortykosteroidy (GKS), prowadzący do zaburzeń czynności układu sercowo-naczyniowego, układu pokarmowego i moczowego oraz utraty równowagi płynowej i elektrolitowej, może stanowić bezpośrednie zagrożenie życia, co jest określane mianem przełomu nadnerczowego, obserwowanego w przebiegu niedoczynności kory nadnerczy, czyli w chorobie Addisona.
Glikokortykosteroidy są z powodzeniem stosowane w leczeniu wielu stanów nagłych. Korzystamy przecież z ich skutecznego działania przeciwzapalnego w przebiegu steroidozależnego zapalenia opon mózgowych i tętnic (SRMA – ang. steroid responsive meningitis-arteritis), podajemy je w dawkach immunosupresyjnych pacjentom z niedokrwistością hemolityczną na tle immunologicznym (IMHA – ang. immune-mediated hemolytic anemia) czy też używamy ich, aby podwyższyć stężenie glukozy we krwi w przypadku insulinomy. Być może ta mnogość funkcji pełnionych przez glikokortykosteroidy przyczyniła się po części do tego, że są one stosowane w postaci egzogennej w wielu, nie zawsze uzasadnionych przypadkach. Jednocześnie cechuje je wiele działań niepożądanych, które są szczególnie niebezpieczne u pacjentów z niewydolnością narządową. Dodatkowo, glikokortykosteroidy mogą utrudniać postawienie ostatecznego rozpoznania (np. u pacjentów z chorobą nowotworową) (1, 2, 4, 13). Warto zatem zastanowić się, czy nie podajemy ich zbyt często i czy nasze oczekiwania względem leków z tej grupy nie są zbyt wygórowane.
Tab. 1. Wybrane funkcje glikokortykosteroidów
Zrozumieć mechanizm
Żadna inna grupa leków nie wykazuje tak wielokierunkowego działania na większość, potencja...
Dostęp ograniczony.
Pełen dostęp do artykułu tylko dla zalogowanych użytkowników z wykupioną subskrypcją.
zaloguj sięlub
zarejestruj sięMogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2608 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Obserwacje epizootiologiczne oraz wyniki badań klinicznych, anatomopatologicznych i laboratoryjnych prowadzonych w chlewniach średnio- i wielkotowarowych, w których stwierdzano nagłe zachorowania – z ostrymi objawami ze strony układu oddechowego, przede wszystkim wśród warchlaków i tuczników – wskazują, że ich przyczyną dość często bywa pleuropneumonia świń. Czynnikiem etiologicznym tej choroby są drobnoustroje Actinobacillus pleuropneumoniae (App). Cechą charakterystyczną […]
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Obserwacje epizootiologiczne oraz wyniki badań klinicznych, anatomopatologicznych i laboratoryjnych prowadzonych w chlewniach średnio- i wielkotowarowych, w których stwierdzano nagłe zachorowania – z ostrymi objawami ze strony układu oddechowego, przede wszystkim wśród warchlaków i tuczników – wskazują, że ich przyczyną dość często bywa pleuropneumonia świń. Czynnikiem etiologicznym tej choroby są drobnoustroje Actinobacillus pleuropneumoniae (App). Cechą charakterystyczną […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Choroby układu oddechowego świń są ważnym problemem zdrowotnym i – w konsekwencji – ekonomicznym w chowie świń. Przyczyny wysunięcia się tej grupy chorób na czoło problemów zdrowotnych to, przede wszystkim, mająca miejsce w Europie około 30 lat temu zmiana systemu chowu świń z drobnotowarowego na średnio- i wielkotowarowy oraz potęgujący się z roku na roku […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Problemy stomatologiczne i wynikające z ich obecności przeszkody w prawidłowym użytkowaniu koni są jedną z częstszych przyczyn interwencji lekarzy weterynarii specjalizujących się w tej dziedzinie. Dowiedziono, że po diagnostyce kulawizn, szczepieniach, diagnostyce i leczeniu chorób układu rozrodczego, badanie przed kupnem/sprzedażą zajmuje najwięcej czasu praktykującym lekarzom weterynarii (1). Ewolucyjna droga od żyjącego we wczesnym Eocenie Hyracotherium […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Czynniki powiązane z użyciem antybiotyku w terapii: Czy wybór antybiotyku opierał się na badaniach klinicznych i dodatkowych (diagnoza, antybiogram)? Sprawdź odpowiedź na pytanie 3. Farmakokinetyka/farmakodynamika wybranego antybiotyku? Koncentracja i czas działania antybiotyku w zakażonej tkance a efektywność w stosunku do czynnika bakteryjnego wywołującego chorobę (spektrum działania antybiotyku, wrażliwość z antybiogramu – odpowiedzi na pytanie 3.). […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]
Wiosną zapisz się do bezpłatnego newslettera!
Bądź na bieżąco z nowościami z branży weterynaryjnej.
