Postępowanie w ostrej hiperkaliemii u małych zwierząt

Chociaż hiperkaliemia u małych zwierząt zdarza się rzadziej niż hipokaliemia, jednak związana jest z bardzo poważnymi zaburzeniami, potencjalnie zagrażającymi życiu pacjenta. O hiperkaliemii mówi się, gdy stężenie potasu w surowicy przekroczy wartości 5,5 mEq/l u psów i 5,0 mEq/l u kotów (5). W jej obrazie klinicznym zarówno u ludzi, jak i u zwierząt dominują objawy porażenia czynności mięśni szkieletowych (parestezje i kurcze mięśniowe, porażenia spastyczne i niedowłady mięśni) oraz ze strony mięśnia sercowego (rzadkoskurcz, rzadziej częstoskurcz, arytmie komorowe i nadkomorowe). U niektórych pacjentów może jednak przebiegać ze słabo wyrażonymi objawami lub nawet bezobjawowo (1, 4, 6). To dlatego, w odniesieniu do hiperkaliemii, lekarze medycyny mówią potocznie, iż jest to jedna z niewielu rzeczy, od których można umrzeć bez żadnych objawów (5). Niniejszy artykuł omawia najczęstsze przyczyny hiperkaliemii u małych zwierząt oraz zasady postępowania z pacjentem o podwyższonym stężeniu potasu w surowicy.

O czym nie można zapomnieć u pacjenta z hiperkaliemią?

Przeanalizuj dotychczasowe leczenie i dietę zwierzęcia.Wiele leków może prowadzić do jatrogennej hiperkaliemii (tab. 1, s. 63). Wśród najważniejszych należy wymienić niesterydowe leki przeciwzapalne, inhibitory konwertazy angiotensyny, diuretyki oszczędzające potas (np. spironolakton), heparynę oraz trilostan (podawany w leczeniu nadczynności kory nadnerczy) (1, 2, 6). Do hiperkaliemii może przyczyniać się także dieta bogata w potas (np. karma dla kotów stosowana w celu zmiany pH moczu), szczególnie jeśli otrzymuje ją pacjent z przebiegającą podklinicznie niewydolnością nerek (2, 6). Jedną z najprostszych, a przez to często pomijanych, przyczyn jatrogennej hiperkaliemii jest także dożylna podaż płynów zawierających K+ bądź jego nadmierna suplementacja (np. jako KCl w roztworze NaCl). Z tego względu należy zawsze dokładnie przeanalizować kartę dotychczasowego leczenia pacjenta, zwłaszcza jeśli został on...