Kryptosporydioza kotów w świetle obserwacji własnych

Cryptosporidium spp. to pasożyty przewodu pokarmowego kotów, psów i ludzi zaliczane do kokcydiów, zasiedlające jelita cienkie. Wyróżnia się 16 gatunków Cryptosporidium i około 50 genotypów tych pierwotniaków. Koty najczęściej ulegają zarażeniu Cryptosporidium felis, zaś psy − C. canis. Pasożytem ludzi jest z kolei C. hominis (1).

Kryptosporydioza stwierdzana jest u kotów i psów na całym świecie. Szacuje się, że odsetek zwierząt zarażonych pierwotniakami w populacji wynosi od 2 do 12%. Na inwazje najbardziej narażone są osobniki młode lub ze spadkami odporności, szczególnie te zamieszkujące środowiska o gęstej populacji (2, 3).

Transmisja C. felis i C. canis odbywa się poprzez zjedzenie oocyst pierwotniaków wydalanych przez chore osobniki wraz z kałem. Choroba szerzy się poprzez bezpośrednie zjedzenie oocyst, zanieczyszczonej nimi karmy lub wody. Inwazja może się także rozwinąć poprzez zjedzenie przez psy lub koty dzikich gryzoni stanowiących źródło pierwotniaków.

Kryptosporydia wytwarzają dwa typy oocyst: cienkościenne i grubościenne.

Sporulowane oocysty grubościenne wydalane są z kałem w formie inwazyjnej. To one są odpowiedzialne za zarażanie kolejnych osobników. Okres po zarażeniu, po którym dochodzi do wydalania oocyst wraz z kałem, jest różny. W przypadku C. parvum w jednym badaniu u kota wynosił on 7 dni, z kolei w przypadku C. felis może wynosić 3-6 dni. Około 20% oocyst produkowanych w jelitach to oocysty cienkościenne, które pękają w ich świetle. Uwalniane z ich wnętrza sporozoity są przyczyną autoinwazji.

Chociaż inwazje na tle Cryptosporidium spp. u psów i kotów są dość powszechne, większość zarażonych osobników nie zdradza objawów chorobowych...