Jajniki w badaniu ultrasonograficznym u suk i kotek. Cz. I

Badanie USG od wielu lat jest podstawową metodą obrazowania wykorzystywaną w ginekologii i położnictwie weterynaryjnym. Obecnie ultrasonografia dzięki wysokiej rozdzielczości ma znacznie szersze zastosowanie w rozrodzie małych zwierząt. Jest również wykorzystywana do szczegółowej oceny jajników jako badanie uzupełniające w wyznaczaniu optymalnego terminu unasieniania.

Obraz sonograficzny prawidłowego jajnika jest dynamiczny i zależy przede wszystkim od fazy cyklu jajnikowego. W związku z powyższym do ultrasonograficznej oceny jajników niezbędna jest znajomość prawidłowego cyklu płciowego suki i kotki.

Czynność jajników u suki jest bardzo specyficzna i odróżnia się od innych gatunków zwierząt udomowionych. Suka jest zwierzęciem monoestralnym, a okres spokoju płciowego (anoestrus) jest wyjątkowo długi. Oznacza to, że jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, kolejna próba krycia lub inseminacji może nastąpić dopiero po kilku miesiącach. Szczegółowa kontrola czynności jajników u suk jest niezwykle istotna.

Cykl jajnikowy

Cykle jajnikowe suki oraz kotki różnią się od innych gatunków zwierząt udomowionych (3). U większości gatunków okres pomiędzy owulacjami wynosi około 21 dni. U tych gatunków cykl rujowy składa się z 3 faz: proestrus, oestrus i dioestrus. U niektórych występuje okres braku aktywności seksualnej (faza anoestrus), która kontrolowana jest długością dnia świetlnego i związana jest z porą roku.

U suki po fazie lutealnej następuje faza anoestrus, która nie jest zależna od pory roku i zwykle trwa od 5 do 11 miesięcy (1, 2). W ciągu roku cykl rujowy u suki występuje jedno- lub dwukrotnie. Cykl jajnikowy u suki obejmuje 4 fazy:

proestrus – okres przedrujowy, który zwykle trwa ok. 9 dni; w tym czasie na jajnikach pojawiają się dojrzewające pęcherzyki jajnikowe,oestrus – okres rujowy, okres płodny, który trwa 9 dni; w tym okresie dochodzi do owulacji; owulacja jest spontaniczna, dochodzi do niej po dwóch dniach od piku LH, a owulowane oocyty są n...