Zatrucia u psów i kotów. Część 1 – pestycydy

Pestycydy to substancje chemiczne, których nazwa wywodzi się z łaciny i oznacza pestis – szkodnik, zaraza i cedeo – niszczyć, a ich zadaniem jest m.in. regulowanie wzrostu roślin (herbicydy), stosowane są ponadto jako środki owado- i gryzoniobójcze. Ich działanie powinno obejmować wysoką toksyczność dla szkodników, natomiast niską dla innych organizmów, w tym przede wszystkim dla ssaków oraz środowiska. Substancje czynne, wchodzące w skład wielu pestycydów, podlegają obecnie na terenie Unii Europejskiej bardzo restrykcyjnym procedurom rejestracyjnym, a wyniki umieszczane są w dokumentacji Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).

Rejestr wszystkich środków dopuszczonych do obrotu wraz z etykietami na terenie Polski umieszczony jest natomiast w informacjach Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W roku 2012 zarejestrowanych było ponad 900 środków ochrony roślin, a w 2015 liczba ta wynosiła już 1500, lecz w związku z trwającym w Unii Europejskiej przeglądem substancji aktywnych wiele popularnych, a zarazem toksycznych, zostanie wycofanych z użytku i nie należy spodziewać się zwiększenia ilości preparatów pestycydowych.

Dopuszczonych zostanie 19 rożnych substancji czynnych, które będą składnikami 399 zarejestrowanych środków ochrony roślin. Nadal jednak dostęp do tych, które zostały wycofane, jest nieograniczony, gdyż wyznaczone zostały dla nich okresy sprzedaży, stosowania, przechowywania lub unieszkodliwiania, trwające nawet kilka lat. Ponadto dostępne są również środki pochodzące przede wszystkim z Azji, Afryki czy ze Stanów Zjednoczonych, gdzie procedura rejestracji nie jest tak restrykcyjna, jak w przypadku krajów europejskich (6, 15, 20).

Analiza zatruć występujących u zwierząt, zarówno na etapie zgłoszenia, jak i diagnostyki pośmiertnej, w wielu krajach prowadzona jest przez wyspecjalizowane służby i organy informacyjne. Zajmują się tym pracownie toksykologiczne umiejscowione przy uczelniach wyższych, laboratoria służb weterynaryj...