Wpływ monotonicznej, niskiej dawki zearalenonu na niedojrzałe płciowo suki. Część II – aktywność metaboliczna jajników

Zearalenon (ZEN) jest szybko i całkowicie wchłaniany z przewodu pokarmowego ssaków. Proces glukuronizacji ZEN w jelicie cienkim i wątrobie znacząco zmniejsza koncentrację wolnego ZEN (receptorowo aktywnego), który dostaje się do układu krążenia. Z kolei enzymatyczna redukcja ZEN jest przyczynkiem produkcji alfa-zearalenolu (α-ZEL), który ma silniejsze powinowactwo wobec receptorów estrogenowych niż substancja macierzysta (10, 15, 31). Toksyczność ZEN i jego głównych metabolitów dowodzi, że aktywność estrogenowa jest najważniejszą formą ich patologicznego działania (17, 24). Wśród zwierząt domowych i towarzyszących świnie oraz suki niedojrzałe płciowo są najbardziej wrażliwe na obecność ZEN, a także jego metabolitów w paszy lub karmie.

Jedną z prawdopodobnych przyczyn zaburzeń w układzie rozrodczym niedojrzałych płciowo suk może być fakt pobierania ZEN lub jego metabolitów w karmach industrialnych (1, 9). Wstępne badania wykazały zróżnicowaną koncentrację ZEN w licznych karmach. W niektórych przypadkach koncentracja ZEN była bardzo wysoka (33, 41).

Potwierdzeniem tego rodzaju etiopatogenezy jest fakt, że suki często są żywione określoną karmą industrialną przez wiele miesięcy. Z kolei przedawkowanie estrogenów endogennych (19) czy egzogennych (5, 15) wywołuje stany hyperestrogenizmu, który może być przyczyną wielu zaburzeń aktywności układu rozrodczego. Nadmiar estrogenów może być czynnikiem wikłającym hormonalną regulację procesów rozwoju układu rozrodczego, powodując liczne zaburzenia w okresie dojrzewania (11). Narządem szczególnie wrażliwym na tego rodzaju oddziaływanie jest jajnik. Organ ten bardzo łatwo ulega dysfunkcji w warunkach długotrwałej obecności substancji o działaniu estrogenowym w karmach w okresie ich dojrzewania (9, 15, 39).

Potencjał rozrodczy samic, wyrażający się określoną liczb...