Gluten – (nie)obecny, (nie)szkodliwy – zalecać czy odradzać produkty z glutenem w żywieniu zwierząt towarzyszących?

Gluten to umowna, wspólna nazwa dla mieszaniny białek (prolamin i glutein) znajdujących się w popularnych ziarnach zbóż. Najbardziej znane są: gliadyna w pszenicy, sekalina w życie, hordeina w jęczmieniu oraz awenina w owsie. Orkisz, samopsza, płaskurka, należące do tzw. „starych” odmian zbóż, również zawierają gluten, ale w mniejszej ilości niż w tradycyjnych odmianach (1).

Przez wiele lat jako składnik zbóż był jednym z podstawowych komponentów karm suchych dla psów i właściwie nie zgłaszano żadnych uwag w związku z jego obecnością. Niemniej jednak w związku z występującą u ludzi chorobą trzewną, wynikającą z nadwrażliwości na gluten oraz jego eliminacją z żywienia osób chorych, zaczęto się zastanawiać, jakie znaczenie ma on u zwierząt? I czy nietolerancja glutenu jest problemem u psów? A jeżeli tak – to na jaką skalę?

W 2018 roku oszacowano, że u ludzi problem z nietolerancją glutenu dotyczy 1% populacji. Wiązano go przede wszystkim z celiakią – chorobą trzewną związaną z nadmierną reakcją organizmu w odpowiedzi na obecny w pokarmie gluten. Zanik kosmków jelitowych oraz zupełny brak wchłaniania substancji odżywczych prowadzący do wyniszczenia organizmu były typowymi konsekwencjami choroby.

Niemniej jednak publikacja badań australijskiego profesora na Uniwersytecie Monash, dyrektora oddziału gastroenterologii w Szpitalu Alfreda w Melbourne Petera Gibsona wskazała, że gluten jest przyczyną niekorzystnych objawów również u pacjentów niechorujących na celiakię (1). Ta informacja wywołała „medialną burzę” i spowodowała, że osoby niemające żadnych problemów z tolerancją glutenu zaczęły eliminować go ze swojej diety (i być może także z diety swoich zwierząt).

Obecnie nietolerancja glutenu u ludzi jest wiązana z chorobami autoimmunologicznymi (celiakia, ataksja glutenowa, opryszczkowe zapalenie skóry), alergicznymi (alergie wziewne, pokarmowe, pszeniczno-pochodna anafilaksja indukowana wysiłkiem, atopowe zapalenie skóry, pokrzywka kontaktowa) i nieim...