Wrażliwość psów na leki uwarunkowana obecnością genu MDR-1

Streszczenie

Ostatnie dokonania biologii molekularnej otworzyły nowe możliwości w obszarze farmakogenetyki, określające działanie leków uwarunkowane genotypem zwierzęcia. P-glikoproteina jest transporterem błonowym kodowanym genem MDR-1. Główną funkcją P-glikoproteiny jest usuwanie ksenobiotyków na zewnątrz błony komórkowej. U owczarków szkockich oraz ras pokrewnych opisano mutację genu MDR-1, co skutkuje wzrostem efektów ubocznych po podaniu leków, będących substratami P-glikoproteiny. Obecnie lekarze weterynarii mają możliwość stosowania testów przesiewowych wykrywających obecność mutacji tego genu.

Słowa kluczowe

MDR-1, mutacja, psy

Abstract

Recent advances in molecular biology and especially in pharmacogenetics area supply new data concerning the correlation between drug action and animal genotype. P-glycoprotein is a membrane transporter encoded by the MDR-1 gene, responsible mainly for pumping the xenobiotics out of the membrane. MDR-1 gene mutation, found in Collies and related breeds, increases the animal sensitivity to side effects of the drugs which are substrates for P-glycoprotein. Screening tests for MDR-1 mutation are currently available for the veterinary physicians.

Keywords

MDR-1, mutation, dogs

Celem farmakoterapii jest uzyskanie maksymalnego efektu terapeutycznego przy jednoczesnej minimalizacji reakcji niepożądanych i interakcji pomiędzy lekami. Zdarzają się jednak przypadki, kiedy nie jesteśmy w stanie przewidzieć, uniknąć i przeciwdziałać reakcjom niepożądanym na leki. Istnieje coraz więcej dowodów wskazujących na wyraźny związek genetyczny pomiędzy cechami fenotypowymi psów i występowaniem reakcji niepożądanych na leki. Wyniki najnowszych badań z wykorzystaniem technik biologii molekularnej pozwoliły na wyjaśnienie tych zależności. Otworzyły one również perspektywy w obszarze farmakogenetyki – dziedziny zajmującej się procesami, jakim podlega lek w organizmie w zależności od genotypu zwierzęcia (1).

Prace prowadz...