Choroby odkleszczowe

Etiologia chorób odkleszczowych

W umiarkowanej strefie klimatycznej spotyka się kleszcze trójżywicielowe (1). Wszystkie przechodzą rozwój z przeobrażeniem niezupełnym, który obejmuje stadia: larwy, nimfy, imago. Postacie rozwojowe różnią się między sobą liczbą par odnóży krocznych oraz stopniem rozwoju narządów rozrodczych. Każda z ich form rozwojowych pobiera krew od różnego żywiciela przez 2-10 dni. Należy pamiętać, że długość cyklu rozwojowego kleszczy zależy od warunków środowiska oraz dostępności konkretnych żywicieli. Poszczególne stadia rozwojowe, bez dostępu do pokarmu, potrafią wytrzymać nawet kilka lat, co powoduje przedłużenie całego cyklu (1). W Europie największe zagrożenie aktualnie stwarzają kleszcz pospolity Ixodes ricinus oraz kleszcz łąkowy Dermacentor reticulatus (1, 3). W polskim klimacie ich aktywność jest największa od końca marca do początku grudnia, z czego można wyróżnić dwa szczyty: wiosenny i jesienny. Nie można jednak bagatelizować ich w pozostałych miesiącach roku (3). W Polsce stwierdza się także choroby przenoszone przez Rhipicephalus sanguineus, który nie występuje endemicznie (17).

Ryc. 1. Nieumiejętne usunięcie kleszcza może spowodować wystąpienie stanu zapalnego, ropnia, a nawet gorączki. „Kleszczołapki” to najbezpieczniejszy sposób pozbycia się kleszcza z ciała zwierzęcia. Nie należy usuwać kleszczy pęsetą; ryc. archiwum autorów

Ryc. 2. Najczęstszymi gatunkami kleszczy pasożytującymi na psach i kotach są kleszcz pospolity (łac. Ixodes ricinus) oraz kleszcz łąkowy (łac. Dermacentor reticulatus); ryc. archiwum autorów

Borelioza

Jest to wielonarządowa choroba powodowana przez Gram-ujemne bakterie Borrelia burgdorferi sensu lato z rodziny Spirochaetaceae. Aż trzy gatunki są patogenne dla psów: Borrelia burgdorferi sensu stricto, B. afzelii, B. garinii. W Europie wektorem bakterii są kleszcze z rodzaju Ixodes, bytujące w liściastych oraz mieszanych lasach (4). Główny rezerwuar Borrelia stanowią: małe gryzonie...