Aktualne spojrzenie na problem boreliozy – cz. I

Borelioza (choroba z Lyme) jest wielonarządową chorobą, u podłoża której leży wzmożona reakcja immunologiczna organizmu na wysoce patogenne krętki Borrelia burgdorferi sensu lato (1, 2). Bakterie te przenoszone są przez kleszcze z rodzaju Ixodes (3-5). Pomimo opracowania licznych programów monitorowania i zapobiegania chorobie w dalszym ciągu jest ona najczęściej diagnozowaną infekcją odkleszczową u ludzi i zwierząt na półkuli północnej (6). Rocznie w Europie notowanych jest ponad 65 000 przypadków boreliozy u ludzi (7).

Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci obserwuje się zarówno zwiększającą się liczbę pacjentów z tą chorobą, jak i pojawianie się jej przypadków w rejonach uważanych dotychczas za wolne od boreliozy. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest prawdopodobnie globalne ocieplenie klimatu, efektem którego są krótkie, łagodne zimy i wcześnie nadchodzące wiosny. Nawet niewielkie wzrosty temperatury otoczenia pozwalają kleszczom zasiedlać tereny położone wyżej nad powierzchnią morza, na które wraz z pajęczakami zawleczona zostaje także borelioza (6). Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie aktualnej wiedzy dotyczącej epidemiologii, kliniki i zasad rozpoznawania choroby z Lyme.

Istota choroby oraz drogi transmisji

Interakcje pomiędzy bakteriami, ich wektorem (kleszcze) oraz organizmem zakażanego gospodarza decydują o tym, czy u tego ostatniego dojdzie do rozwoju choroby. W skład grupy B. burgdorferi sensu lato wchodzi obecnie 18 genogatunków krętków (1, 2). Chorobotwórcze dla ludzi i zwierząt są przede wszystkim: B. afzelii, B. garinii, B. burgdorferi sensu stricto (s.s.), B. bavariensis (określana wcześniej jako B. garinii OspA serotyp 4) i B. spielmanii. Chorobotwórczość pozostałych krętków takich jak: B. lusitaniae, B. valaisiana i B. bissettii w dalszym ciągu nie jest ustalona (8). Genogatunkami najczęściej wykrywanymi w organizmach europejskich kleszczy są: B. afzelii i B. garinii, a w dalszej kolejności – B. burgdorferi s.s. i B. vala...