Zapalenie trzustki u kotów

Trzustka anatomicznie składa się z płata prawego, sąsiadującego z dwunastnicą, i płata lewego, blisko związanego z żołądkiem. U większości kotów występuje pojedynczy przewód trzustkowy, łączący się z przewodem żółciowym przed miejscem otwarcia w brodawce większej dwunastnicy. Główną funkcją zewnątrzwydzielniczą trzustki jest wydzielanie enzymów trawiennych w odpowiedzi na obecność pokarmu.

Zapalenie trzustki jest najczęstszą chorobą zewnatrzywydzielniczą części tego narządu u psów i kotów. Ze względu na brak swoistych objawów klinicznych, trudności w ocenie narządu w badaniach obrazowych oraz brak czułego testu laboratoryjnego zapalenie trzustki u kotów bywa często błędnie rozpoznawane.

Niniejsze opracowanie zostało przygotowane w oparciu o konsensus ACVIM (American College of Veterinary Internal Medicine) dotyczący zapalenia trzustki u kotów z 2021 roku.

Zapalenie trzustki może mieć przebieg ostry lub przewlekły. Termin „ostre zapalenie trzustki” odnosi się do nagłego wystąpienia choroby, która po wyzdrowieniu nie pozostawia trwałych zmian patologicznych. Przewlekłe zapalenie trzustki jest ciągłym stanem zapalnym, prowadzącym do nieodwracalnych zmian morfologicznych upośledzających funkcję narządu.

U kotów może występować ostre martwicze zapalenie trzustki, jak u psów, natomiast opisano u nich również inną formę ropnego zapalenia. Zdecydowaną większość stanowią przypadki przewlekłego łagodnego śródmiąższowego zapalenia trzustki, z zapaleniem tkanki śródmiąższowej, głównie powiązanej z przewodami. Charakterystycznymi zazwyczaj obserwacjami są obniżenie stężenia kobalaminy oraz zapalenie dróg żółciowych wraz z innymi elementami świadczącymi o przewlekłym stanie zapalnym.

Etiologia i patogeneza

Istotą zapalenia trzustki jest nieprawidłowa, wczesna aktywacja trypsynogenu wewnątrz narządu. Patologiczna, przedwczesna aktywacja trypsyny w gronkach trzustki, prowadzi do samostrawienia i silnego zapalenia. W warunkach fizjologicznych trypsyna jest gr...