Aktualne poglądy na temat wybranych chorób na tle autoimmunologicznym u psów

Choroby na tle autoimmunologicznym cechują wysoka nadaktywność układu immunologicznego i ostry przebieg. U psów najczęściej w praktyce rozpoznawana jest pęcherzyca liściasta. Schemat leczenia we wszystkich rodzajach chorób pęcherzowych jest podobny, stąd w artykule skupiono się na dokładnym opisie tej właśnie jednostki chorobowej. W przypadku tocznia rumieniowatego rokowanie i leczenie zależą od jego postaci, dlatego omówiono to zagadnienie szczegółowo, z uwzględnieniem specyfiki rasowej.

Pęcherzyca liściasta

Pęcherzyca liściasta, po raz pierwszy opisywana w 1977 roku przez Halliwela i Goldschmidta, jest najczęściej występującą chorobą tła autoimmunologicznego u psów. U podłoża choroby leżą zaburzenia adhezji komórek naskórka, spowodowane uszkodzeniem desmosomów, prowadzące do tworzenia szczelin pomiędzy określonymi warstwami keratynocytów. W części przypadków można wykazać autoprzeciwciała klasy G, które lokalizują się w warstwach podrogowej, ziarnistej lub poniżej warstwy ziarnistej naskórka. Stwierdza się podwyższone poziomy IgG4 we krwi, których kluczowe znaczenie w rozwoju pęcherzycy potwierdzono, wywołując chorobę (tworzenie pęcherzy) u myszy poprzez bierny transfer tych przeciwciał.

Tylko u około 10% chorych psów wykazano uszkodzenie desmogleiny-1, która ma decydujące znaczenie w rozwoju choroby u ludzi. Ze względu na predyspozycje rasowe podejrzewa się czynniki genetyczne jako jedną z przyczyn choroby. Pęcherzyca liściasta może być także powodowana przez leki i jako zespół paraneoplastyczny współistnieć z chorobą nowotworową. W większości przypadków nie udaje się jednak postawić rozpoznania przyczynowego (3, 4, 18, 19, 21, 23, 28, 31, 33).

W badaniu klinicznym charakterystyczne są okrągłe zmiany w postaci:

krost i kryz naskórkowych, żółtawych strupów, rzadziej nadżerek.

Zmiany mogą zlewać się, tworząc rozległe symetryczne ogniska, głównie w okolicach: oczu, zewnętrznej i wewnętrznej powierzchni małżowin usznych (ryc. 1), warg, płyt...