Badanie cytologiczne szpiku u psów i kotów w praktyce weterynaryjnej. Co widać pod mikroskopem?

Coraz częściej do specjalistów zajmujących się hematologią weterynaryjną kierowani są przez lekarzy pierwszego kontaktu pacjenci na badanie szpiku. Jednak nie zawsze badanie to jest zasadne. Z kolei równie często spotykamy się w naszej praktyce z przypadkami, gdy badanie szpiku warto wykonać, ale właściciele po konsultacji ze swoim lekarzem nie decydują się na nie.

Dlaczego? Najprawdopodobniej dlatego, że w programie studiów weterynaryjnych hematologia jest nadal traktowana jako przedmiot dodatkowy, a nie jako przedmiot równorzędny innym dużym dziedzinom medycyny weterynaryjnej. Lekarze weterynarii kończą studia z przeświadczeniem, że każdy potrafi czytać wyniki morfologii i wystarczy rzut oka na wydruk z analizatora, żeby się zorientować, czy mamy do czynienia z anemią, zapaleniem lub małopłytkowością, i przechodzi się do innych, chętniej wykonywanych badań.

Często w naszej praktyce spotykamy się z obawą właścicieli przed inwazyjnym badaniem, za jakie uważana jest biopsja cienkoigłowa szpiku. Jest to obawa zupełnie nieuzasadniona, ponieważ sam zabieg w wielu przypadkach nie wymaga znieczulenia, większość biopsji szpiku wykonuje się w lekkiej premedykacji i znieczuleniu miejscowym. Przeciwwskazaniem nie jest też większość przypadków małopłytkowości.

Co daje lekarzowi badanie szpiku?

Badanie szpiku jest cennym źródłem informacji na temat składu komórkowego i morfologii komórek układu czerwonokrwinkowego, białokrwinkowego i płytkotwórczego. Poszczególne linie komórkowe mogą ulec rozrostowi (hiperplazji) lub liczba komórek poszczególnych linii może ulec zmniejszeniu, i mówi się wtedy o hipoplazji. Ocenie podlega również dojrzewanie komórek. Stwierdzenie zwiększonej liczby komórek niedojrzałych może wskazywać na hiperplazję, zmianę reaktywną lub rozrost nowotworowy.

Obecność ponad 30% blastów w szpiku jest potwierdzeniem ostrej białaczki (6). Duże znaczenie kliniczne ma informacja na temat morfologii komórek. Badanie szpiku można również wykorzyst...