Zagrożenia, które niosą mikotoksyny

Fusarium

Grzyby z rodzaju Fusarium należą do najbardziej patogennych grzybów toksynotwórczych. Mogą występować na wszystkich gatunkach zbóż, licznych trawach oraz na powierzchni innych roślin. Fusarium może zimować na nasionach, resztkach pożniwnych, w glebie oraz na roślinach żywicielskich. Częste uprawianie roślin zbożowych w monokulturze także powoduje większe nagromadzenie grzybów na tych siedliskach. Tworzenie toksyn przez grzyby zależy od warunków atmosferycznych (temperatura powyżej 20°C, duża wilgotność utrzymująca się ponad 48 godzin), a także od kondycji roślin. Najważniejszą grupę toksyn produkowanych przez Fusarium graminearum i Fusarium culmorum stanowią trichoteceny (14). Zaobserwowano, że grzyby z rodzaju Fusarium najsilniej rozwijają się w zbożach tuż przed zbiorem, jednak zanotowano, że szczególnie łatwo zaczęły przystosowywać się do warunków magazynowych. O wysokiej toksyczności fuzariotoksyn świadczy obecność w ich budowie pierścienia epoksydowego, który jest wysoce reaktywny.

Gatunki z rodzaju Fusarium wykazują zdolność do tworzenia tylko trichotecenów z grup A i B. Trichoteceny z grupy A to między innymi toksyny T-2 i HT-2 oraz diacetoxyscirpenol (DAS). Grupa B jest z kolei reprezentowana przez deoksyniwalenol (DON) i niwalenol (NIV) (8). Trichoteceny mają zdolność do przedostania się do organizmu trzema ścieżkami: przez przewód pokarmowy, poprzez wziewy, przez skórę (2). W wysokich stężeniach mogą spowodować silne uszkodzenia narządów wewnętrznych. Mniejsze dawki nie powodują początkowo żadnej reakcji ze strony organizmu, ale gromadzone są w tkankach, a wystąpienie fuzariotoksykozy charakteryzuje się zróżnicowanym nasileniem. Objawami tej choroby to: wymioty, zanik łaknienia, zapalenie skóry, krwotoki, uszkodzenia szpiku kostnego czy anemia (9). Podawanie paszy skażonej fuzariotoksynami jest szczególnie niebezpieczne u zwierząt monogastrycznych.

Największą wrażliwością na DON cechuje się trzoda chlewna. Zawartość 1-2 mg DON w k...