Współczesne tendencje w farmakologicznym sterowaniu cyklem rujowym u bydła mięsnego

FTAI czy STAI?

Z racji na specyfikę hodowli bydła mięsnego bardzo chętnie wykorzystywane są protokoły FTAI (fixed-time artificial insemination) oraz ich modyfikacja – STAI (split-time artificial insemination). Oba programy różnią się w sposób zasadniczy określeniem momentu sztucznej inseminacji. Protokoły FTAI zakładają unasienianie wszystkich samic w tym samym momencie bez konieczności obserwacji objawów rujowych (np. protokół Co-Synch+CIDR i AI wszystkich sztuk po 66 godzinach), natomiast stosując STAI, inseminacja samic, które nie pokazują rui w wyznaczonym terminie, jest odkładana w czasie na 20-24 godziny (13). W momencie inseminacji podawana jest w takich przypadkach GnRH (ryc. 4).

Termin inseminacji bez wykrywania objawów rujowych typowany jest na zasadzie kompromisu – ma pozwolić jak największej liczbie samic na pokazanie rui przed inseminacją, ale jednocześnie nie może wypaść zbyt późno dla tych sztuk, u których rozpocznie się ona najwcześniej. Szacuje się, że w przypadku stosowania protokołu FTAI opartego o Co-Synch ok. 50% krów nie demonstruje objawów rujowych. U jałówek przy zastosowaniu protokołu CIDR+PG ten odsetek waha się od 20 do 45% (14). Dowiedziono, że obecność objawów rujowych przed wykonaniem zabiegu sztucznego unasieniania jest ściśle związana z jego wyższą efektywnością (3). Silnie wyrażona ruja jest wynikiem wzrostu poziomu estradiolu we krwi zwierząt, który – jak wiadomo – jest niezbędny dla prawidłowego przebiegu procesu dojrzewania oocytów, a także warunkuje rozmiar pęcherzyka dominującego (7).

Ponadto w trakcie rui w organizmie samicy panują optymalne warunki dla transportu nasienia, co tłumaczy się między innymi wpływem estradiolu na obniżenie pH macicy (8, 12). Wzrost poziomu estradiolu pomaga także w przygotowaniu macicy do utrzymania ciąży poprzez udział w regulacji ekspresji receptorów białkowych (3).

Procedura STAI została pierwotnie opracowana dla samic inseminowanych nasieniem seksowanym i znacząco zwiększyła s...