Rzadko spotykane czynniki etiologiczne mastitis u krów

Glony (Prototheca spp.)

Prototheca spp. to bezchlorofilowe glony (mikroalgi) należące do rodziny Chlorellaceae. Wymieniony patogen wywołuje stany zapalne o znacznym nasileniu, które nazywają się prototekozami. Problematyka prototekozy dotyczy człowieka, zwierząt towarzyszących oraz krów mlecznych. Wśród Prototheca spp. wyróżniamy szczepy patogenne dla wymienia oraz szczepy niepatogenne. Rozbieżność między nimi polega na różnicy w układzie białkowym komórki (8).

Niski udział wymienionych patogenów w Polsce (0,35%) został potwierdzony również przez zespół Krukowskiego i wsp. (9). Drobnoustroje te kwalifikuje się do patogenów środowiskowych, chociaż potrafią przenosić się z krowy na krowę w czasie doju, czyli tak jak patogeny zakaźne. Najczęstszym źródłem pochodzenia ww. glonów są: zanieczyszczona woda (głównie: stawy, kanały, kałuże na pastwisku), gleba, fekalia, korytarze w oborach, poczekalnie przed halą udojową, czy też nowe zwierzęta wprowadzone do stada. Trociny sosnowe okazują się mniej sprzyjającym środowiskiem do bytowania wymienionego drobnoustroju niż piasek, słoma czy separat obornikowy (10).

Do zapalenia wymienia dochodzi podczas ekspozycji kanału strzykowego na ogromną liczbę mikroorganizmów w otoczeniu (do wywołania zapalenia potrzebna jest ich zdecydowanie większa liczba niż w przypadku infekcji bakteryjnych) (11). Jak wiemy, antybiotyki nie zwalczają zapaleń wywołanych przez ten rodzaj patogenów, co przyczynia się do rozwoju zapaleń chronicznych, gdzie liczba komórek somatycznych przekracza średnio liczbę 5 milionów (4). Wśród genotypów Prototheca w Polsce dominuje Prototheca zopfii typ drugi. W następnej kolejności izoluje się Prototheca blaschkeae. Wymienione szczepy alg są oporne na większość środków przeciwgrzybiczych, choć w warunkach in vitro zaobserwowano wrażliwość na amfoterycynę B (12).

Rozwój infekcji

W wielu przypadkach ćwiartki zainfekowane Prototheca spp. pozostają nierozpoznane aż do czasu zasuszenia krowy. Na pocz...