Próchnica lejkowa u koni. Znaczenie kliniczne, występowanie i diagnostyka

Znaczenie kliniczne i leczenie 

Lejki nie posiadają unerwienia, w związku z czym próchnica 1. i 2. stopnia nie powoduje u konia bólu. Jednak już 3. stopień, który obejmuje zębinę, może przyczyniać się do odczuwania pewnego rodzaju dyskomfortu i nadwrażliwości. Najistotniejszym aspektem tej patologii jest jednak fakt, że ubytki cementu lejka oraz nagromadzone fragmenty paszy znacznie osłabiają wytrzymałość zęba, który podczas ruchów żujących poddawany jest ogromnym obciążeniom. Prowadzi to często do podłużnych złamań strzałkowych korony klinicznej wzdłuż przebiegu lejków.

Dawniej złamania te nosiły nazwę idiopatycznych, ponieważ ich etiologia była nieznana. Jednak dziś, gdy wiadomo więcej na temat przyczyny ich powstawania, nazywa się je złamaniami związanymi z próchnicą lejków (ang. infundibular caries-related CT fractures). Ponadto postępujące schorzenie, obejmując zębinę, może prowadzić do infekcji żywych struktur zęba, czyli miazgi, i w konsekwencji jej obumarcia i tworzenia ropni okołowierzchołkowych. Takie następstwa są już niezwykle bolesne dla zwierzęcia i prowadzą do konieczności ekstrakcji. Zbyt późno zdiagnozowane przyczyniają się do zapalenia zatok szczękowych, a leczenie w takim wypadku jest już o wiele bardziej skomplikowane i kosztowne, gdyż wymaga przeprowadzenia trepanacji i kilkukrotnego płukania zainfekowanej zatoki.

Wczesne zdiagnozowanie próchnicy pozwala na podjęcie leczenia, które polega na oczyszczeniu dotkniętego nią lejka z resztek paszy oraz tkanek zmienionych próchniczo przy pomocy wiertła stomatologicznego. Sam proces oczyszczania wymaga stałej kontroli oroskopem lub lusterkiem, czy wszystkie zanieczyszczenia zostały usunięte. Na tym etapie, zwłaszcza gdy lejek jest dość głęboki, bardzo przydatnym narzędziem okazuje się oroskop, który umożliwia dokładną inspekcję dna lejka. Kolejny etap to dezynfekcja i pokrycie powierzchni lejka materiałem wiążącym oraz założenie wypełnienia. Powszechnie stosowane są do tego kompozyt...