Niedokrwistość z niedoboru żelaza u prosiąt – postępowanie w praktyce

Komórki błony śluzowej innych odcinków przewodu pokarmowego także teoretycznie mogą transportować żelazo, aczkolwiek większość żelaza w formie nadającej się do wchłaniania obecna jest właśnie w dwunastnicy i jelicie czczym. Komórki nabłonka błony śluzowej zawierają wewnątrzkomórkowy nośnik żelaza. Żelazo jest dostarczane częściowo do mitochondriów (przy pomocy nośnika), a częściowo jest rozdzielane pomiędzy apoferrytynę w komórkach błony śluzowej i transferrynę (polipeptyd osocza transportujący żelazo). Apoferrytyna łączy się z żelazem, tworząc ferrytynę.

Żelazo związane z ferrytyną w komórkach nabłonka błony śluzowej jelita cienkiego ulega usunięciu z ustroju wraz ze złuszczonymi komórkami do światła jelita pod koniec ich cyklu życiowego i w konsekwencji ulega wydaleniu z organizmu wraz z kałem. W osoczu jony Fe+2 są przekształcane w jony Fe+3, a następnie wiązane przez białko transportujące żelazo: transferrynę. Białko to ma dwa miejsca wiążące jony żelaza. Biologiczna rola transferryny polega m.in. na zaopatrywaniu w żelazo układu erytropoetycznego oraz ferrytyny w wątrobie i śledzionie. Komórka reguluje pobieranie żelaza poprzez dostosowanie liczby receptorów transferryny w błonie plazmatycznej do aktualnych potrzeb. Jeżeli ilość żelaza w komórce jest dostatecznie wysoka, liczba receptorów transferryny maleje. Jeżeli zapas żelazo w komórce maleje lub zapotrzebowanie na żelazo rośnie, zwiększa się liczba receptorów transferryny. Wchłanianie żelaza zwiększa się, gdy zapasy żelaza w ustroju są wyczerpane lub gdy wzrasta erytropoeza, natomiast w warunkach odwrotnych ulega redukcji.

W organizmie 70% żelaza znajduje się w hemoglobinie, 3% w mioglobinie, a pozostała część w ferrytynie, która występuje w innych niż erytrocyty komórkach.

W mleku występuje inne białko wiążące żelazo – laktoferyna. Ma ona dwa miejsca wiążące Fe i nigdy nie jest w pełni wysycona żelazem. Laktoferyna wiąże żelazo oraz dostarcza je do receptora jelitowego i ułatwia jego wchłan...