Martwica kory mózgowej – stary ale nadal aktualny problem w intensywnym chowie bydła

Wracając do przemian ustrojowych witaminy B1, należy podkreślić, że u przeżuwaczy tiamina w porównaniu z innymi witaminami z grupy B jest syntetyzowana w mniejszych ilościach, stąd wytwarzanie jej w żwaczu tylko nieznacznie przekracza ilość podaną w karmie. Dlatego też niedobór witaminy B1 pojawia się najczęściej w okresie rozwoju przedżołądków, w wyniku nieprzystosowania się obecnej w nich mikroflory bakteryjnej do procesów żwaczowego trawienia charakterystycznych dla zwierząt dorosłych. Z tych względów najważniejszą przyczyną wystąpienia martwicy kory mózgowej są błędy żywieniowe powodujące niezbilansowanie witaminy B1 w dziennej dawce pokarmowej. Następuje to najczęściej przy jednostronnym żywieniu zwierząt paszami wysokoenergetycznymi, zawierającymi nadmiar łatwostrawnych węglowodanów (kiszonki, śruty zbożowe, koncentraty pasz treściwych) i podawaniu zbyt małych ilości pasz objętościowych, np. siana i słomy (mniej niż 1,5 kg na 100 kg m.c.).

W praktyce rozpoznanie martwicy kory mózgowej opiera się na: 1) danych z wywiadu (wiek zwierząt, sposób żywienia, jego nagłe zmiany, nagłe wystąpienie objawów klinicznych); 2) obrazie klinicznym (objawy ze strony układu nerwowego, bezgorączkowy przebieg choroby, szybkie zejście śmiertelne: 12-48 godz. wśród młodych zwierząt, a 3-4 dni wśród starszych, u młodego bydła czasami dłużej, 1-2 tyg.).

Choroba z objawami klinicznymi występuje sporadycznie, ale może dotyczyć 20-60% stada. Bez podjętego leczenia śmiertelność przy łagodnej postaci choroby dochodzi do 50%, natomiast przy przebiegu ostrym: do 100%. Zachorowania zwykle występują nagle. Schorzenie może przebiegać w 2 fazach: biegunkowej i nerwowej. Faza pierwsza (biegunkowa) objawia się u zwierząt: niepokojem, brakiem apetytu, niestrawnością, wzdęciem oraz biegunką trwającą czasami przez cały okres przebiegu choroby. Są to pierwsze nietypowe oznaki poprzedzające występowanie objawów ze strony układu nerwowego.

Faza nerwowa pojawia się dość szybko. Na początku...