Zatrucia jonoforami u bydła – analiza przypadków

Z naszych krajowych, nieopublikowanych jeszcze danych, wynika, że do zatrucia cieląt może dojść w efekcie spożywania niewielkich ilości salinomycyny, która do paszy dla bydła trafiła przez pomyłkę. Salinomycyna pochodziła ze sporządzonej domowym sposobem paszy treściwej przeznaczonej dla drobiu, którą posypano kiszonkę dla krów matek. Do paszy tej miały swobodny dostęp kilkudniowe cielęta. W efekcie w ciągu jednej nocy padło siedem spośród dziewięciu cieląt. Dzień później padły także i te pozostałe, wykazując objawy niewydolności oddechowej. Padłe cielęta przypuszczalnie zlizały interesującą je paszę, co było powodem zatrucia. Zaprzestanie podawania paszy treściwej wyeliminowało problem. Co interesujące, w wyniku podawania paszy z „podsypką” paszy treściwej zawierającej salinomycynę nie ucierpiała żadna krowa (17).W Iranie opisano przypadek przypadkowego zatrucia salinomycyną u 10-16-miesięcznych cieląt. Cielętom podano premiks (Science Laboratories, Iran), który nieumyślnie zmieszano z 20 kg koncentratu (70 g/kg) z dodatkiem salinomycyny, profilaktycznie przeciwko biegunce (23). Spośród 24 cieląt 14 padło w ciągu 10 dni (58% śmiertelność). Dwa kolejne w ciągu następnych 60 dni (ogólna śmiertelność wyniosła 67%). Analiza biochemiczna surowicy wykazała wysoką aktywność (średnia ± odchylenie standardowe) AST, CK i LDH (odpowiednio 626 ± 666 U/L, 2902 ± 4187 U/L i 4243 ± 2460 U/L). Podczas sekcji głównymi objawami ogólnymi były: wysięk opłucnowy, wodoosierdzie, przekrwienie i obrzęk płuc i wątroby.

Pomimo że przypadki zatruć jonoforami zdarzają się rzadko, niosą ze sobą poważne konsekwencje. Wynikają one przede wszystkim z błędów podczas produkcji pasz dla zwierząt. Błędy polegają na dodaniu do mieszanki paszowej znacznie większych ilości leku, co w konsekwencji powoduje wielokrotne przekroczenie jego bezpiecznej dawki. Skażenie paszy może nastąpić na skutek karmienia zwierząt ubocznymi produktami przemysłu spożywczego.