Mikro-/nanoplastik – nowe zagrożenie w rozrodzie (nie tylko) bydła

Nasienie

Wpływ MNP na nasienie jest niezaprzeczalny. Oprócz spadku jego jakości związanym z uszkodzeniami komórek jąder oraz zaburzeniem ich funkcji, cząsteczki plastiku wpływają również bezpośrednio na jakość i liczbę plemników zdolnych do zapłodnienia (2-4, 15, 25-29). Cząsteczki MNP wpływają negatywnie także na zdolność ruchu plemników (m.in. poprzez zaburzenie produkcji ATP), na ich żywotność i integralność przenoszonego DNA (4, 30), tym samym zmniejszając prawdopodobieństwo zapłodnienia. W badaniu in vitro na ludzkich plemnikach zaobserwowano, że nadmierna generacja ROS, dysfunkcja mitochondriów i fragmentacja DNA są indukowane przez 30-minutową ekspozycję na PS wielkości 50 i 100 nm (4, 31). Pobudza to w plemnikach szlaki zaprogramowanej śmierci komórkowej, w tym apoptozę, autofagię i nekroptozę (32-34). Wśród występujących pod wpływem MNP wad rozwojowych plemników wykazano również zmiany w obrębie główki i witki, a także utratę akrosomów (28, 29). Prawidłowo rozwinięty akrosom jest niezbędny do przeprowadzenia tzw. reakcji akrosomalnej – szeregu zmian prowadzących do wniknięcia plemnika do komórki jajowej. Jego zaburzenia mogą prowadzić do niezdolności plemników do zapłodnienia. Dalsze działania toksyczne może wywierać na plemniki MNP znajdujący się w płynie nasiennym. W badaniach na ejakulatach wykazano, że w nasieniu ludzkim znajdują się cząsteczki tworzyw sztucznych o wielkości 21-287 μm (35).