Mikro-/nanoplastik – nowe zagrożenie w rozrodzie (nie tylko) bydła

Wpływ mikro-/nanoplastiku na rozród samców

Dotychczasowe badania skupiają się głównie na wpływie MNP na zdrowie ludzi, zwierząt wodnych lub laboratoryjnych (1). Do teraz nie prowadzono praktycznie badań na zwierzętach gospodarskich, dlatego wiele z przytoczonych poniżej wyników jest efektem potencjalnych analogii pomiędzy ssakami. Mechanizmy związane z regulacją i funkcją układu rozrodczego są bardzo stare filogenetycznie. W konsekwencji wpływ MNP na komórki poszczególnych ssaków, niezależnie od gatunków, pozostaje podobny.

Jądra

U samców gryzoni wykazano, że obecność MNP w jądrach wiązała się z wieloma zmianami mikrostrukturalnymi, w tym: zanikiem jąder, niepełną spermatogenezą, dezorganizacją lub przerwaniem, a w konsekwencji ze zwiększoną przepuszczalnością bariery krew – jądro (1-3). Podobnie jak w przypadku innych tkanek, również w jądrze narażenie na MNP wiąże się z aktywacją procesów zapalnych i oksydacyjnych, genotoksycznością i mutagennością, a także ze śmiercią komórek rozrodczych oraz zmniejszoną płodnością (1, 3). Mikro- i nanoplastik, w zależności od substancji, mają różne tempo i potencjalny czas wnikania do organizmu. Udowodniono, że PS wchłania się do krwiobiegu najintensywniej w czasie 30 minut od pierwszego kontaktu, a bariera krew/jądro może zostać przekroczona w czasie do 4 godzin od wniknięcia do organizmu (2). Nie znaczy to, że MNP nie kumuluje się w gonadach. W badaniach wykazano, że po 24 godzinach od kontaktu z zanieczyszczeniem cząsteczki licznie występowały w tkance jąder, a po zakończonym procesie spermatogenezy jakość nasienia była gorsza (2). Po zastosowaniu dużych dawek MNP wykazano zwiększone ryzyko wystąpienia zapalenia jąder. W badaniach jąder knurów wykazano, że MNP indukuje procesy nekrozy i apaptozy komórek jąder poprzez pobudzenie reaktywnych form tlenu (ROS) (15, 16). Uszkodzenia komórek Sertoliego powodowane przez MNP zaburzają dodatkowo szczelność bariery krew/jądro, zmieniając tym samym specyficzne i niezbędne...