Kleszcze – wektory chorób zakaźnych i inwazyjnych u zwierząt towarzyszących

Odkleszczowe zapalenie mózgu (ang. tick-borne encephalitis – TBE)

Jest jedną z najczęściej notowanych chorób ludzi przenoszonych przez kleszcze w Europie i Azji. Czynnikiem etiologicznym TBE jest wirus zapalenia mózgu (TBEV), należący do rodzaju Flavivirus, rodziny Flaviviridae (97). Wyróżnia się jego trzy podtypy: europejski, syberyjski oraz dalekowschodni (97-102). Największą zjadliwość wykazuje podtyp dalekowschodni.

W środowisku naturalnym wirus utrzymuje się w organizmach dzikich kręgowców − głównie małych gryzoni stanowiących jego rezerwuar. Na człowieka i zwierzęta domowe jest przenoszony za pośrednictwem kleszczy (103). W populacji tych ostatnich zakażenie szerzy się transtadialnie, rzadziej transowarialnie. W Europie TBE przenoszone jest niemal wyłącznie przez kleszcza Ixodesricinus, podczas gdy wektorem podtypów wirusa: syberyjskiego i dalekowschodniego może być także I. persulcatus (95, 104).

Przebieg choroby u psów jest z reguły ciężki i prawie zawsze kończy się upadkiem chorego osobnika. Okres inkubacji wynosi około 1-2 tygodni (105).Typowymi objawami odkleszczowego zapalenia mózgu są gorączka oraz zmiana zachowania (silna apatia, niechęć do pobierania pokarmu i wody, agresja, zaburzenia koordynacji).

Mogą także wystąpić zaburzenia czucia proprioreceptywnego w kończynach piersiowych i miednicznych oraz wzmożone odruchy, a także:

porażenia czterokończynowe, niezborności ruchowe, objawy przedsionkowe, utrata czucia w okolicach głowy, przeczulica okolicy szyi, porażenie nerwu twarzowego, nierównomierne rozszerzenie źrenic, zez, utrata odruchu powiekowego.

Zaburzenia te są efektem ogniskowych zmian w mózgowiu i pniu mózgu.

Na podstawie przebiegu klinicznego i znajomości sytuacji epizootycznej choroby i danych uzyskanych w wywiadzie można co najwyżej podejrzewać TBE, natomiast ostateczne rozpoznanie powinno być stawiane na podstawie wyników badań laboratoryjnych.

Metody bezpośredniego wykrywania wirusa obejmują badanie krwi w ...