Wrażliwość psów na leki uwarunkowana obecnością genu MDR-1

Rolę P-glikoproteiny w barierze krew – mózg wykazano po raz pierwszy u myszy pozbawionych genu MDR-1. Badania z wykorzystaniem iwermektyny pozwoliły stwierdzić, że w porównaniu do myszy typu dzikiego, populacja myszy pozbawionych genu MDR-1 jest od 50 do 100 razy bardziej wrażliwa na wywoływane przez iwermektynę objawy neurologiczne. Dzięki wykazaniu, że iwermektyna stanowi substrat dla P-glikoproteiny, powiązanie między brakiem tego białka a wystąpieniem reakcji niepożądanej stało się zrozumiałe. Konsekwencje zmian w ekspresji P-glikoproteiny mają ogromne znaczenie kliniczne. Jest to spowodowane ekspresją P-glikoproteiny w licznych tkankach i względnego braku swoistości działania w stosunku do różnych substratów.

Rasy psów z ryzykiem mutacji genu MDR-1

Po przeprowadzeniu szeroko zakrojonych badań na populacjach owczarków szkockich w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech, Japonii i Australii stwierdzono, że około ¾ psów tej rasy posiada zmutowany allel MDR-1 (4, 5, 6), co oznacza, że na każde 4 psy tej rasy przypada 3 ze zmutowanym genem MDR-1. Z czego 30% to zwierzęta homozygotyczne, a 40% – heterozygotyczne. Psy homozygotyczne są bardziej wrażliwe na ksenobiotyki niż zwierzęta heterozygotyczne. Częstotliwość występowania zmutowanego genu u innych ras spokrewnionych z owczarkami collie jest dużo niższa i wynosi u owczarków australijskich 16,6%, u owczarków szetlandzkich – 8,4%, a u owczarków staroangielskich (bobtail) – 3,6%. Podejrzewa się, że dotknięte tą mutacją rasy psów mają podobne pochodzenie. Inne rasy z ryzykiem wystąpienia mutacji genu MDR-1 to: biały owczarek szwajcarski, owczarek angielski, owczarek niemiecki, whippet długowłosy i silken windhound. Układ DNA wokół czynnika MDR-1 potwierdził, że mutacja pojawiła się jeden jedyny raz, stąd też wszystkie psy nią dotknięte są potomkami tego samego psa, który prawdopodobnie żył w Wielkiej Brytanii ok. 1800 roku (7). U psów rasy border collie i bearded collie nie wykazano ta...