Badanie ultrasonograficzne u pacjentów z podejrzeniem tępego urazu jamy brzusznej – protokół FAST (Focused Assessement with Sonography for Trauma)

Ocena stopnia uszkodzeń narządów wewnętrznych

Protokół FAST w niektórych wypadkach pozwala na określenie uszkodzeń narządów miąższowych oraz przestrzeni zaotrzewnowej, jakkolwiek taka ocena wymaga na tym etapie dużego doświadczenia ze strony osoby wykonującej badanie (1, 3). Jednym z objawów ultrasonograficznych uszkodzenia narządu miąższowego może być obecność nawet niewielkiej ilości płynu w jego sąsiedztwie (ryc. 7, s. 29) (10). W zależności od rodzaju uszkodzonego narządu płyn może być widoczny tylko w jednej z czterech dostępnych do badania okolic i w małym stopniu ulega przemieszczeniu wraz ze zmianami ułożenia pacjenta (10, 11).

U ludzi udowodniono, że protokół FAST nie jest wystarczający do oceny uszkodzeń przewodu pokarmowego (1, 3). Uznaje się jednak, że obecność śladowych ilości płynu w jamie otrzewnej przy braku dowodów na uszkodzenie narządów miąższowych daje wyraźne podejrzenie, że uszkodzone mogły zostać jelita lub krezka (15). Warto przy tym pamiętać, że samo badanie ultrasonograficzne w przypadku uszkodzeń narządów miąższowych daje dużo wyników fałszywie ujemnych, jednakże odsetek pozytywnych potwierdzeń sprawia, ze USG jest metodą z wyboru (1). U ludzi zalecane jest ono szczególnie w ocenie potwierdzonych, nieoperowanych uszkodzeń narządów wewnętrznych, a także w ocenie powikłań pooperacyjnych (1).

Wynik negatywny badania FAST przy jednoczesnym podejrzeniu krwawienia wewnętrznego może wskazywać na konieczność poszukiwania krwotoku poza jamą brzuszną lub wystąpienia syndromu hemolitycznego (18).

Przestrzeń zaotrzewnowa może być uwidoczniona w okolicy pomiędzy wątrobą i nerką oraz śledzioną i nerką z przyłożenia głowicy do prawej i lewej ściany jamy brzusznej (ryc. 8) (10). Poprzez określenie echogeniczności płynu badanie USG umożliwia wstępną ocenę doznanego urazu. Obecność aechogenicznego płynu może nasuwać podejrzenie przerwania ciągłości moczowodów (10). Stwierdzenie płynu zbliżonego echogenicznością do krwi wskazuje na możliwoś...